توسعه سهم گردشگری سلامت ایران؛ بررسی نقش رویدادهای بین المللی

دکتر سعید هاشم‌زاده، رئیس بیمارستان شهید مصطفی خمینی، در گفت‌وگو با مجله سفرنویسان در میزگرد توسعه سهم گردشگری سلامت ایران، درباره نقش رویدادهای بین‌المللی در احیای این صنعت گفت:

به نظر می‌رسد پس از کرونا، دوباره تنور گردشگری سلامت در حال داغ شدن است. این همت دوستانی است که در تلاش هستند و این امید می‌رود که بازار گردشگری سلامت، به زودی به روزهای پیش از کرونا بازگردد.

بررسی نقش رویدادها و نمایشگاه‌های بین‌المللی در توسعه گردشگری سلامت

برخی ایونت‌های بین‌المللی، نمایشگاه‌ها و کنگره‌ها، را به عنوان پروموشن می‌شناسند و برخی نیز این برنامه‌ها را جزو حقوق ذی‌نفعان در هر صنعتی بر‌می‌شمرند. یعنی اینکه، می‌گویند اگر می‌خواهید در صنعتی به فرض مثال؛ خودروسازی هم فعالیت کنید، شما به عنوان یکی از حقوق ذی‌نفعان، باید برای شرکت و حضور در ایونت‌ها برنامه‌ریزی کنید. چه طراحی، چه شرکت کردن در آن فرقی ندارد. ایونت‌ها در مباحث تئوری و بین‌المللی، جایگاه کاملا مشخصی دارند. به طور مشخص از آنها نام برده می‌شود و از نگاه من چند خاصیت و ویژگی منحصر به فرد دارند.

سه بعد مهم حضور در رویدادهای بین‌المللی

اولین خاصیت این است که، به خصوص در وضعیت اکنون جهان -که کرونا مهلتی به ما داده و شاید حتی رو به پایان است- کمک می‌کند که مباحث مهم در حوزه کاری ما یا موضوع بحث ما، صنعت خدمات سلامت بین‌الملل دوباره مطرح شود و بیمار بین‌المللی، آموزش آن، قیمت‌گذاری خدمات و... همگی دوباره موضوع بحث شود. این ایونت‌ها گرم کننده تنور هستند.
دومین خاصیت آن، به بقیه رقبا می‌گویید: «من نیز در این صنعت ایفاگر یک نقش هستم.» به گونه‌ای اعلام حضور است.
سومین مبحث این است که فرد حاضر در این ایونت، فرصتی پیدا می‌کند که خودش و فعالیت خودش را با بقیه بسنجد. به فرض من به عنوان شرکت‌کننده در یک ایونت، شرکت کرده‌ام. وقتی می‌بینم دیگران با چه قدرتی حاضر شده‌اند، به ضعف‌های خود پی می‌برم. اینکه چه چالش‌هایی پیش رو دارم و چه فرصتی برای اصلاح و ارتقای خود خواهم داشت. این بعد نمایشگاه‌ها باعث رشد یک صنعت می‌شود.

ایونت‌ها فرصت‌های شبکه‌سازی و افزایش ارزش زنجیره تامین

به فرض مثال نمایشگاهی به بزرگی اکسپو، بی شک باعث رشد صنعت توریسم، در آسیا و به‌ویژه در کشور امارات خواهد شد. این ایونت‌ها نیز به رشد و بالندگی صنعت کمک می‌کنند. هر رویداد بین‌المللی به عنوان فرصتی برای من خواهد بود تا با شرکا و پارتنرهای خود آشنا شده، با آنها ملاقات کرده و با آنها تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهایی را به امضا برسانم. پس همانطور که می‌بینید، فرصت بیزینسی نیز خواهد بود. چه با شرکت‌های همکار یا با بیمارستان‌های دیگر و... که این شروع یک نوع شبکه‌سازی در مسیر رشد و گسترش بیزینس نیز خواهد بود. یا با بقیه تأمین‌کنندگان زنجیره تأمین مواجه خواهم شد، که این موجب می‌شود به این سمت برویم که زنجیره تأمین را به زنجیره ارزش تبدیل کنیم. در هر دو صورت می‌بینید نتیجه نهایی، رشد و بالندگی است.

شرکت در ایونت‌ها به عنوان یک الزام استراتژیک

اگر از این بعد نگاه و به عنوان یک کار تخصصی نگاه کنید، به عنوان یک شرکت کننده ذی‌نفع در این صنعت، این اهداف کلی و جزئی را می‌توان انتظار داشت. حضور هر بازیگر در صنعت می‌تواند به رشد و توسعه صنعت کمک کند. طبیعتا اگر عرصه را خالی کنیم و در ایونت‌ها شرکت نکنیم، بقیه رقبا، جای ما را خواهند گرفت و رقبا بسیار آماده و حاضر هستند و تا بن دندان مسلح(!) که جای ما را در هر حوزه‌ای بگیرند.

تفاوت ایونت‌های داخلی با خارجی در حوزه برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی

یکی از تفاوت‌هایی که ایونت‌های ما با همتاهای خود در خارج از کشور دارند، در نحوه اطلاع‌رسانی است. در ایونت‌های خارج از کشور بین 3 تا 6 ماه پیش از آغاز ایونت، گروه برگزار کننده بر اساس دیتابیسی که دارند، شروع می‌کنند به ایمیل زدن به بازیگران ایونت! مثلا اگر حوزه سلامت است؛ به بیمارستان‌ها، شرکت‌های دارویی، تجهیزات پزشکی و... ایمیل می‌فرستند. همان‌طور که به تاریخ برگزاری ایونت نزدیک می‌شوند، شکل اطلاع‌رسانی‌ها، تغییر می‌کند. یعنی تواترش بیشتر می‌شود و ثانیا شکل‌ش از صورت مکتوب به شکل عملیاتی تغییر می‌کند (مثل برگزاری جلسات، در قالب فضاهایی مانند کلاب هاوس). ما در این حوزه، اما درست عمل نمی‌کنیم چون برنامه‌ریزی آغازین را نداریم. محوریت سخنرانی‌ها و خط مشی ایونت‌ها را سالانه تعریف نمی‌کنیم و این ما را گاه به تکرار می‌اندازد. ما در طراحی ایونت‌ها، به طراحی محورها و بیس منت‌های کنگره یا ایونت کمتر می‌پردازیم.

راهکارهای بهبود کیفیت ایونت‌ها و جذب بیشتر شرکت‌کنندگان

برای ایجاد تفاوت مثبت باید رسانه و مدیا حضور پیدا کنند. باید از نظرات شرکت‌کنندگان حاضر، پیش از آغاز ایونت استفاده شود. اینکه محوریت برنامه‌ها، پیش از برگزاری ایونت روشن شده و به سمع و نظر مدعوین برسد، تا هر کسی برنامه خود را بر آن محور تنظیم کند. این‌گونه از تکراری شدن ایونت می‌توان جلوگیری کرد.

ظرفیت‌های موجود در کشورهای جهان اسلام و چالش‌های شناخت متقابل

در مورد ظرفیت‌های جهان اسلام، کشورهای جهان اسلام عمدتا در حال توسعه هستند. این کشورها برخلاف کشورهای توسعه یافته هستند که با هم تعاملات خیلی خوبی دارند، یکدیگر را به درستی می‌شناسند و اصولا به نوعی در هم تنیدگی کشورهای توسعه یافته آنقدر زیاد است که اتحادیه‌ای را چند دهه پیش ایجا کرده‌اند؛ تحت عنوان اتحادیه اروپا! اتحادیه اروپا، با هم تعامل زیادی دارند و نظام مالی و آموزشی‌شان را نیز یکی کرده‌اند. اما کشورهای در حال توسعه، یکدیگر را رقیب می‌دانند و یک نوع رقابت میان‌شان وجود دارد. به ویژه در منطقه ما؛ در آسیا و بالاخص در غرب آسیا و خاورمیانه، فرهنگ شفاهی وجود دارد. یعنی بیشتر دوست داریم با هم گپ بزنیم، تا اینکه چیزی کتبی بین خود رد و بدل کنیم. این تمایل‌مان به گپ زدن، باعث شده خیلی یکدیگر را نشناسیم. چون زبان مشترکی هم نداریم. کمتر شناخته شدن ما برای یکدیگر، باعث می‌شود نتوانیم از ظرفیت موجود هم، آن‌طور که باید، بهره‌مند شویم.

نمایشگاه‌ها به عنوان فرصتی برای افزایش شناخت متقابل

طبیعتا نمایشگاه‌ها راهی هستند برای کسب شناخت. اگر این اتفاق بیافتد و شناخت کافی و دقیق حاصل شود. اما اینکه بتوانیم از این ظرفیت بهره‌مند شویم یا خیر، باز بستگی به شرایط دارد.