توافق بر سر طرح جامع صنایع دستی برای رونق تولید و صادرات

تصویب کلیات سند جامع مدیریت صنایع دستی

نمایندگان نهادهای گوناگون در جلسه‌ای با حضور اعضای کمیسیون فرهنگی و اجتماعی هیات دولت، طرح جامع مدیریت چرخه تولید، پخش، فروش و صادرات دست‌ساخته‌ها را بررسی کردند. در این نشست، جنبه‌های مختلف این طرح مورد بحث قرار گرفت و مسائلی از قبیل نحوه توزیع، پشتیبانی از هنرمندان، کیفیت تولید، مالیات و بیمه، افزایش حجم صادرات، ایجاد پایگاه داده مرکزی برای صنایع دستی و همچنین شبکه آموزشی و توانمندسازی مطرح شد.

برخی حاضرین بر لزوم نقش‌آفرینی فعال استان‌ها در اجرای طرح و اهمیت توجه به پتانسیل مناطق برجسته مانند اصفهان، فارس، آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، کرمان و سیستان و بلوچستان تاکید داشتند. گروهی دیگر نیز همکاری وزارتخانه‌های اقتصاد، صنعت، معدن و تجارت، امور خارجه و سازمان توسعه تجارت را برای موفقیت بخش صادرات این طرح ضروری دانستند.

یکی دیگر از نکات مهم مطرح شده، ضرورت مقابله با قاچاق صنایع دستی و ورود کالاهای خارجی با کیفیت پایین به نام محصولات ایرانی بود. اعضا خواستار اجرای دقیق شیوه‌نامه‌های کنترلی این طرح برای حل این مشکل شدند.

کمیسیون فرهنگی و اجتماعی هیات دولت در تاریخ سه‌شنبه، جلسه‌ای را در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با تمرکز بر بررسی سند جامع مدیریت چرخه تولید، پخش، فروش و صادرات دست‌ساخته‌ها برگزار کرد. این سند راهبردی، که طی ماه‌های اخیر با مشارکت نهادهای اجرایی، انجمن‌های تخصصی و متخصصان حوزه تدوین شده، اکنون به عنوان یکی از اسناد اصلی و تاثیرگذار در بخش صنایع دستی شناخته می‌شود.

این گردهمایی با حضور ابوتراب طالبی، دبیر کمیسیون فرهنگی و اجتماعی هیات دولت، مریم جلالی، معاون صنایع دستی، و نمایندگان دستگاه‌های مختلف برگزار شد. حاضران پس از بیان دیدگاه‌های کارشناسی خود، با اصول کلی و نسخه نهایی سند برای ارائه به هیئت دولت موافقت نمودند.

اهمیت یکدستی سیاست‌ها در حوزه صنایع دستی

طالبی در این نشست، جایگاه صنایع دستی را به عنوان یکی از مزیت‌های اقتصادی و فرهنگی پایدار کشور مورد تاکید قرار داد و بیان کرد که مدیریت این بخش نیازمند یک چارچوب منسجم، علمی و مبتنی بر نظارت واحد است. وی افزود که پراکندگی وظایف و عدم هماهنگی بین مراحل تولید تا صادرات، باعث شده تا پتانسیل‌های این بخش به طور کامل به کار گرفته نشود.

وی ادامه داد که سند جامع پیشنهادی، با ایجاد یک ساختار یکپارچه، فرآیندهای سیاست‌گذاری، حمایتی، نظارتی و توسعه بازار را در یک مسیر واحد قرار می‌دهد و هویت ایرانی را با در نظر گرفتن تنوع فرهنگی اقوام، در اولویت قرار می‌دهد. اجرای این طرح، نقش نظارتی وزارت میراث فرهنگی را تقویت کرده و همکاری منظم با دیگر وزارتخانه‌های مرتبط را ممکن می‌سازد.

رویکرد تازه در سیاست‌گذاری صنایع دستی

مریم جلالی، معاون صنایع دستی، با ارائه گزارشی مفصل از روند تدوین این سند، آن را پاسخی به نیازهای واقعی جامعه صنایع دستی دانست. وی توضیح داد که این طرح جامع بر اساس چرخه ارزش صنایع دستی طراحی شده و تمامی مراحل از تهیه مواد اولیه تا تولید، بسته‌بندی، پخش، نمایشگاه‌ها، بازارهای داخلی، فروش اینترنتی و صادرات را شامل می‌شود. این سند نتیجه مطالعات میدانی، تطبیقی و جلسات تخصصی با هنرمندان، اتحادیه‌ها، فعالان صادرات و دانشگاهیان است.

وی، استانداردسازی آموزش و تولید، ارتقاء کیفیت محصولات، ایجاد سازوکارهای نظارتی و افزایش بهره‌گیری از فناوری برای توسعه بازار را از اهداف کلیدی سند برشمرد. او همچنین گفت که این طرح رویکرد خاصی به حوزه صادرات دارد و با طراحی سازوکارهای حمایتی، تسهیل حضور تولیدکنندگان در بازارهای بین‌المللی و مقابله با قاچاق، زمینه را برای افزایش سهم ایران در تجارت جهانی صنایع دستی فراهم می‌کند.

آخرین مرحله برای تصویب در هیئت دولت

اعضای کمیسیون فرهنگی و اجتماعی هیات دولت با اصول کلی این سند موافقت کردند و قرار شد معاونت صنایع دستی، اصلاحات پیشنهادی را اعمال کرده و نسخه کامل را جهت تصویب نهایی در هیئت وزیران ارائه کند.

این طرح بر اساس تکلیف برنامه هفتم توسعه تهیه شده است. طبق بند الحاقی ماده ۸۳، وزارت میراث فرهنگی موظف است سند جامع مدیریت چرخه صنایع دستی را تدوین و به تصویب دولت برساند. این سند باید رشد سالانه حداقل هشت درصدی صنایع دستی را تضمین کند و تمامی دستگاه‌های اجرایی را موظف به رعایت خط‌مشی‌های آن سازد.

به گفته اعضای کمیسیون، اجرای این طرح می‌تواند مسیر تولید تا عرضه را شفاف، کارآمد و مبتنی بر نظارت هوشمند کند، حمایت‌های سازمان‌یافته‌تری برای هنرمندان فراهم آورد و زمینه رشد پایدار صادرات را مهیا سازد. این سند پتانسیل ارتقاء جایگاه صنایع دستی ایران را در بازارهای جهانی داشته و نقش آن را در اقتصاد فرهنگی کشور به طور قابل توجهی افزایش دهد.

کمیسیون فرهنگی و اجتماعی هیات دولت در این نشست تخصصی، پس از بررسی کامل سند جامع مدیریت چرخه تولید، پخش، فروش و صادرات صنایع دستی، با نسخه نهایی آن موافقت نمود. این سند راهبردی، که یکی از مهم‌ترین وظایف برنامه هفتم توسعه محسوب می‌شود، می‌تواند مسیر سیاست‌گذاری، حمایت و توسعه بازار صنایع دستی کشور را دگرگون سازد.

صنایع دستی:

• زری‌بافی: سمفونی طلا و ابریشم در مرز بقا و فراموشی
• هنر مس با فاطمه مرواریدنژاد: از آموزش تا اشتغال پایدار
• بسته‌بندی: سفیر صادرات صنایع دستی ایران