گردشگری ایران در جهان اسلام: چالش‌ها و فرصت‌های پیش رو از نگاه حرمت‌الله رفیعی

بررسی سهم گردشگری ایران از بازار جهان اسلام: نگاهی به چالش‌ها و فرصت‌ها

در میزگرد بررسی سهم گردشگری ایران از بازار جهان اسلام، حرمت‌الله رفیعی، ریاست انجمن دفاتر خدمات مسافرتی ایران، در گفت‌وگو با مجله سفرنویسان به نکات مهمی اشاره کردند. ایشان تأکید دارند که گردشگری، چه سلامت و چه مذهبی، باید در چارچوب اصول و چهارچوب قوانین جاری کشور فعالیت کند. به باور ایشان، هرگونه تغییر یا طرح جدید، باید ابتدا در دولت و سازمان‌های ذیربط تصویب شود و سپس به بخش خصوصی ابلاغ گردد. ایشان خاطرنشان می‌کنند که بخش خصوصی آماده است تا در چارچوب قوانین، هر ایده‌ای را اجرا کند. رفیعی معتقد است که مهمترین چالش در این زمینه، عدم برنامه‌ریزی مشخص برای جذب گردشگر، به‌ویژه در بخش گردشگری حلال، است. در حالی که رقبایی مانند ترکیه و امارات با برنامه‌ریزی دقیق، به دنبال جذب این بازار بزرگ هستند. ایشان به سابقه تاریخی و فرهنگی غنی ایران در جهان اسلام اشاره می‌کنند و این ظرفیت را عامل مهمی برای جذب گردشگر می‌دانند، اما تأکید می‌کنند که بدون برنامه‌ریزی و زیرساخت مناسب، این پتانسیل به فعلیت نخواهد رسید.

گردشگری زیارتی: محور اصلی و ظرفیت‌های پنهان

همان‌طور که حرمت‌الله رفیعی نیز اشاره می‌کنند، تقریباً 90 درصد گردشگری ورودی ایران را گردشگری زیارتی تشکیل می‌دهد. پیش از دوران کرونا، سالانه حدود 8 میلیون گردشگر از کشور عراق و نزدیک به 1 میلیون گردشگر از جمهوری آذربایجان وارد ایران می‌شدند. همچنین، کشورهای ترکیه، افغانستان، پاکستان، هند و امارات نیز سهم قابل توجهی در اعزام گردشگران زیارتی به ایران داشته‌اند. این آمار نشان‌دهنده پتانسیل عظیم گردشگری مذهبی در ایران است که می‌تواند با برنامه‌ریزی دقیق و هدفمند، به یکی از موتورهای محرکه اقتصاد گردشگری کشور تبدیل شود.

هم‌افزایی دولت و بخش خصوصی: راهگشای توسعه گردشگری

ریاست انجمن دفاتر خدمات مسافرتی ایران بر این باورند که دولت و بخش خصوصی، دو بال یک پرنده هستند که باید در کنار هم گام بردارند و یکدیگر را کامل کنند. ایشان تأکید می‌کنند که دولت باید با دلسوزی، بستر مناسب را برای فعالیت بخش خصوصی فراهم آورد و بخش خصوصی نیز برای گردش چرخ صنعت گردشگری تلاش کند. رفیعی اذعان می‌دارند که بخش خصوصی، برادری خود را در این زمینه به اثبات رسانده و حتی در دوران سخت کرونا نیز با وجود تحمل ضررهای مالی و نیروی انسانی قابل توجه، به فعالیت‌های خود ادامه داده تا صنعت گردشگری زمین‌گیر نشود. ایشان معتقدند که بخش خصوصی همچنان به تلاش خود برای سرپا نگه‌داشتن این صنعت ادامه می‌دهد.

جام جهانی و لزوم کنار گذاشتن "منیت‌ها": فرصتی برای ایران

حرمت‌الله رفیعی در ادامه سخنان خود به موضوع جام جهانی و لزوم بهره‌برداری حداکثری از این رویداد بزرگ اشاره می‌کنند. ایشان تأکید دارند که مهم نیست متولی اصلی این رویداد کیست؛ چه دولت و چه هر یک از جوامع حاضر در صنعت گردشگری. نکته اساسی این است که یک تشکیلات واحد، برنامه‌ریزی جامع و بدون نقصی را ارائه دهد تا ایران بتواند از این رویداد مهم بهره‌برداری اقتصادی و سیاسی مناسبی داشته باشد. ایشان از تمامی دست‌اندرکاران این حوزه درخواست می‌کنند که حس "منیت و برتری" را کنار گذاشته و مانند یک ایرانی وطن‌پرست برای کشور عزیزمان تلاش کنند. رفیعی همچنین پیشنهاد می‌دهند که برای انجام بهتر مسئولیت‌ها و به ثمر رسیدن برنامه‌ها، از متخصصین امر مشاوره گرفته و یاری‌رسان یکدیگر باشیم. ایشان تأکید می‌کنند که این فرصت مناسبی است که تمام فعالان حوزه گردشگری می‌توانند از آن منتفع شوند.