گردشگری و توسعه پایدار
نوروز1400 پیش رو است. عطر اعتدال بهاری به مشام می‌رسد و طبیعت، نوای سفر سرمی‌دهد. اما امسال سفرمان دیگرگونه خواهد بود، سفری تاریخی میان دو سده و دراین گذر، همه‌گیری جهانی، تحولی بزرگ در زندگی بشر ایجاد کرده است. به همین رو شایسته است به آنچه به جا گذاشته‌ایم و هرآن چه که خواهیم ساخت، نگاه عمیق‌تری بیندازیم. درنگ در اکنون برای تداوم در آینده، موضوع گفتارمان، «توسعه پایدار»، عیدانه‌ای است برای دوست‌داران سفر. آشتی شایسته با طبیعت و مراقبت از آینده فرزندان‌مان و زیست‌گاهی که در آن به سر می‌بریم، هدف از این نگارش است. توسعه پایدار، برای اولین بار، در قرن بیستم در "سازمان ملل" مطرح شد و اهمیت جهانی آن موجب شد قوانین بین‌المللی بر پایه این اصول، بازبینی شوند و آیین‌نامه‌ها، مفاد و بندهای بسیاری بر مبنای توسعه پایدار، در بستر اجتماعی و در زمینه‌های شغلی افزوده شوند.
حال توسعه پایدار چیست و چرا مبنای فعالیت‌های جهانی شد؟
پاسخ این پرسش را با نیم نگاهی به عواقب ناخوشایندی که افزایش تولیدات صنعتی در جهان و زیاده‌روی بشر در استفاده از منابع طبیعی و همزمان آلودگی محیط زیست به جا گذارده، آشکارا مشاهده می‌کنیم. سازمان ملل برای جبران اندکی از این خسارت و پیشگیری از ادامه روند آلودگی زیست محیطی و نابودی اقتصاد محلی، «توسعه پایدار» را به عنوان اصل ضروری در مدیریت کلان و با همکاری مردمی در سطح بین‌المللی براین اساس تعریف کرد: «توسعه‌ای که نیاز مردم را، در زمان حال بر‌آورده می‌کند، بدون اینکه به پتانسیل‌های زیست محیطی که نیاز نسل‌های آینده می‌باشد، آسیبی برساند.» (United Nations General Assembly, 1987، “Bruntland Commission”)
جرای قانون‌مند در سطح جهانی را داشته باشد. توسعه پایدار، به سه بعد مکلمل تقسیم‌بندی شد که ستون‌های اصلی پایداری می باشند: اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی. بدین شرح که در دراز‌مدت موجبات رشد فرهنگی-اجتماعی را فراهم آورد؛ بستر سرمایه اقتصاد محلی در آینده حفظ شود و اثرات جبران ناپذیر محیط زیستی نداشته باشد. بر این مبنا، سازمان‌ملل عملکرد دولت‌ها را دربهینه‌سازی تولید، مورد بررسی قرار می‌دهد. اما نقش مردم در این مشارکت چیست؟ آموزش عملی توسعه‌پایدار و آگاه‌سازی و اجرا در تمام فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی در بازگشت به مقوله سفر و سفرنویسی، یکی از وظایفی که گردشگر در سفر همانند کوله بستن، چمدان آماده کردن و فراهم سازی نیازهای فردی و هم‌سفران خود دارد، توجه و احترام به طبیعت با فراهم کردن مقدمات ابتدایی پیش از سفر است: طرح یک هدف ساده، مثل پاکیزه نگه داشتن جاده، جنگل، دریا، کوه، بیابان و روستاها در تمام مسیر سفر، به سادگی، با همراه بردن کیسه‌های زباله، قمقمه جهت پرکردن آب قابل اجراست ضمن اینکه به کاهش مصرف بطری‌ها و ظروف پلاستیکی که همزمان ضدفرهنگ وضد سلامت و همچنین آلاینده طبیعت در دراز مدت محسوب می‌شوند، کمک می شود.
بازگشت به روش سالم مصرف و کاهش یک‌بار مصرف‌ها، آلاینده‌های طبیعت، به سادگی سه ستون پایداری در گردشگری را نگهدار هستند. در عمل آموزش فرهنگ سفرآسان، کم خرج و زیبا را گسترش می‌دهد. زیبایی مناظری که چشم را از دیدن آشغال در طبیعت آزار نمی‌دهد و از تجمع بوی تعفن در طبیعت می‌کاهد. مراقبت از آثار تاریخی به جا مانده در طبیعت که هنوز به ثبت جهانی و یا ملی نرسیده‌اند نیز از ارکان توسعه پایدار در گردشگری می‌باشد. چرا که در آینده حفظ میراث تاریخی موجب رشد اقتصادی از منبع درآمد گردشگری و همچنین تشویق در رشد اقصاد محلی می گردد.
دراین گفتار به ایجاد آشنایی مقدماتی با توسعه پایدار، به زبان ساده پرداختم و با هدف پرهیز از شعارزدگی و آموزش خودمانی در مشارکت عملی در آغاز سفر نوروز همزمان با رعایت اصول ایمنی در سفر و اصول بهداشتی جلوگیری از ادامه زنجیره همه‌گیری در این روزها که داستانی جز همان اصول ساده توسعه پایدار نیست. درسال آتی و قرن نو به شرح توسعه پایدارگردشگری و دسته بندی آن خواهم پرداخت. بهارمان سبز ، دل‌مان عطرآگین و پایدار باشیم. 25 اسفند 1399
نوشین جامی خواه
محقق و پژوهشگر گردشگری
مطالب مرتبط
آینده پژوهی در گردشگری خوراک و نوشیدنی ایرانی و تعامل با جهان
آینده پژوهی در گردشگری خوراک و نوشیدنی ایرانی و تعامل با جهان دکتر سید حسن میرهادی بحث گردشگری خوراک در دهه های اخیر در دنیا بسیار مورد توجه جوامع مخت...
ملزومات گردشگری در دسترس
گردشگری در دسترس ، فرآیند توانمند سازی افراد ناتوان جسمی و سالمندان، براساس اصول عدالت، استقلال و کرامت از طریق ارائه جهانی خدمات محصولات و محیط های گ...
خطوط نگارش ایران باستان
بشر، همیشه به دنبال منتقل کردن مفاهیم ذهنی و باورهای خود به دیگر همنوعانش بوده است. نمونه های فراوان نقاشی های بشر پیش از تاریخ در غارهای سراسر دنیا،...