گردشگری پزشکی از انگیزه های گردشگران تا نقش تسهیلگران در انتخاب مقصد

صنعت گردشگری به عنوان یک پدیده ی اجتماعی- اقتصادی نقش مهمی را در حفاظت از محیط زیست و فرهنگ، اشتغال زایی، توسعه پایدار و ایجاد برابری ایفا می کند. این صنعت یکی از بازیگران مهم تجارت بین المللی است و درآمد حاصل از آن منبع اصلی رشد اقتصادی در بسیاری از کشورهاست. یکی از انواع گردشگری که در دهه های اخیر رشد چشمگیری داشته و توجه بسیاری از مقاصد به ویژه کشورهای درحال توسعه را به خود جلب کرده، گردشگری پزشکی است. تمامی آمارها و گزارش ها، حاکی از رشد روزافزون این صنعت در جهان است. ارزش جهانی بازار گردشگری پزشکی در سال 2021، 1/10 میلیارد دلار ارزیابی شده و تخمین زده می شود که با رشد 1/12% تا سال 2027 به 2/37 میلیارد دلار برسد. همچنین پیش بینی می شود تا ده سال آینده 3 تا 4 درصد از جمعیت جهان برای دریافت خدمات پزشکی به دیگر کشورها سفر کنند. افزایش در تعداد سفرهای پزشکی، درآمد حاصل از آن را طبق گزارش انجمن گردشگری پزشکی تا سال 2025 به 3 تریلیون دلار خواهد رساند. تعجبی ندارد که تقریبا تمام کشورها به دنبال کسب سهم در این بازار هستند اما از آنجا که عوامل متعددی در توسعه این صنعت نقش دارند، کسب جایگاه مناسب در آن کار چندان آسانی نیست. شناخت نیازها و انگیزه های گردشگران در انتخاب یک مقصد نخستین گام در جذب گردشگران پزشکی است. انگیزه های گردشگران پزشکی را به طور کلی می توان در 3 گروه دسته بندی کرد:

1.هزینه

شکی نیست که صرفه جویی در هزینه های درمانی مهمترین عامل در انتخاب یک مقصد گردشگری پزشکی است. بسیاری از شهروندان آمریکا، انگلیس و کانادا برای دریافت خدمات پزشکی ارزان قیمت به کشورهایی مانند هند، مالزی، تایلند، سنگاپور، ترکیه، مکزیک، کلمبیا و حتی ایران سفر می کنند. به عنوان مثال، هزینه 123 هزار دلاری جراحی قلب در آمریکا در کشورهای مکزیک، تایلند و هند به ترتیب برابر 27000، 15000 و 8000 دلار است و این یعنی صرفه جویی 40 تا 90 درصدی در هزینه های درمانی.

2.کیفیت

دسترسی به خدمات پزشکی با کیفیت یکی دیگر از انگیزه های گردشگران پزشکی در سفر به سایر کشورهاست. استفاده از فناوری ها و تجهیزات مدرن، کادر متخصص، خدمات پزشکی متنوع و نواوری در روش های درمانی از جمله مواردی هستند که بر ادراک بیماران از کیفیت اثر گذارند. برخی از مقاصد مانند کره جنوبی توانسته اند با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته، پزشکان مجرب و خلق روش های نوین در جراحی پلاستیک به برندی قدرتمند در این صنعت بدل شوند.

3.عدم دسترسی به برخی از درمان ها

در برخی از کشورها امکان دسترسی به درمان های مانند تغییر جنسیت، پیوند اعضا و یا درمان های ناباروری وجود ندارد. لیست های انتظار طولانی، قوانین بازدارنده و یا نبود امکانات پزشکی از مهمترین دلایل عدم دسترسی بیماران به این درمان ها هستند. با اینکه انگیزه به عنوان عاملی درونی نقشی تعیین کننده در انتخاب مقصد دارد، با این حال نباید از تاثیر تسهیلگران در فرآیند تصمیم گیری و انتخاب مقصد گردشگران پزشکی غافل شد.

آژانس‌های گردشگری، شرکت‌های بیمه، انجمن‌های گردشگری پزشکی، رسانه‌های تخصصی و برنامه‌ریزان سفرهای پزشکی که به‌صورت غیرمستقیم اقدام به جذب بیماران بین‌المللی می‌کنند، تسهیلگر هستند. تسهیل‌کنندگان رابط میان یک مصرف‌کننده بالقوه با یک ارائه‌دهنده خدمات پزشکی در خارج از کشور هستند. اطلاعاتی که از طریق تسهیلگران در اختیار گردشگران قرار می‌گیرد، نقش مهمی در تصمیم‌گیری سفر آنها ایفا می‌کند.

تسهیلگر گردشگری پزشکی کلیه گزارش‌های پزشکی را دریافت می‌کند، با پزشکان مشورت می‌کند و تصمیم می‌گیرد که کدام مرکز متناسب با نیازهای بیمار است. تسهیل‌کننده گردشگری پزشکی در هر مرحله از سفر، خدمات متنوعی را به گردشگران ارائه می‌دهد، مانند خدمات بلیط و ویزا، مشاوره و غربالگری پزشکی (پیش از سفر)، ایجاد ارتباط بین پزشکان محلی و پزشکان بین‌المللی، انتقال سوابق پزشکی، همراهی بیمار و خدمات مربوط به اقامت (در مقصد) و همچنین پیگیری مراقبت‌های بعد از درمان پس از بازگشت بیمار به کشور خود.

تسهیلگران به‌عنوان افرادی که از مراحل ابتدایی برنامه‌ریزی سفر با بیمار در ارتباط هستند، تأثیر بسزایی در ایجاد تجربه مثبت سفر و درنتیجه وفاداری گردشگر به مقصد دارند. رویکردی که تسهیلگران در ارائه اطلاعات به گردشگران انتخاب می‌کنند، نقش مهمی در شکل‌گیری تجربه مثبت یا منفی دارد. تسهیلگران برای ارائه پیام مناسب باید شناخت کاملی از بازار هدف خود داشته باشند. به‌عنوان مثال، تسهیلگران آمریکای شمالی با ارائه اطلاعات عمومی بر روی وب‌سایت خود قصد دارند تا فرد را با ایده سفر پزشکی سازگار کنند، درحالی‌که شرکت‌های تسهیلگر در کشورهای دیگر، اطلاعات جزئی‌تری درباره تورهای طراحی‌شده، مانند زمان اجرای تور و خدمات آن، بر روی وب‌سایت خود قرار می‌دهند.

از آنجا که شهروندان ایالات‌متحده نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر کمتر با مفهوم گردشگری پزشکی سازگار هستند، به نظر می‌رسد پیام بازاریابی ارائه‌شده توسط تسهیل‌کنندگان کاملاً متناسب با ویژگی‌های گردشگران آمریکایی در نظر گرفته شده است. از طرفی، توجه به نوع خدمات ارائه‌شده نیز می‌تواند در جذب گردشگران مؤثر باشد. در آمریکا و اروپا، تمرکز تسهیلگران بیشتر بر متمایز بودن خدمات خود نسبت به رقباست، درصورتی‌که در کشورهای آسیایی، هدف ارائه خدمات شخصی‌سازی‌شده و متنوع‌تر به گردشگران است.

صرف‌نظر از اینکه تسهیلگران از چه رویکردی برای ارائه اطلاعات استفاده می‌کنند، نکته مهم شناخت نیازهای گردشگران و درک دغدغه‌های آنهاست که می‌تواند به ارائه خدمات باکیفیت‌تر منجر شود.