مطالبات صنعت گردشگری؛ بررسی زیر ساخت‌ها و انتظارات گردشگری در دسترس

  مطالبات صنعت گردشگری مصطفی فاطمی؛ مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی   رویکرد ما در ابتدا موضوع معلولان ضایعه نخاعی بود و بعد از آن وارد موضوع بقیه افراد دارای معلولیت شدیم. مسیر طولانی را بررسی کردند و بسیاری از اماکن گردشگری قرار شد در قالب یک ایونت گردشگری که اسم آن جشنواره گردشگری است، برای افراد دارای معلولیت در یزد، به عنوان اولین جشنواره برگزار و معرفی شوند. تصور خیلی از دوستان این بود که در یزد امکان دسترس‌پذیری وجود ندارد، می‌دانیم که پستی و بلندی و پله های یزد در اماکن مختلف بسیار زیاد است، شاید سخت‌ترین شهر ایران بود برای دسترس‌پذیری و دیگری رویکرد و نگاهی بود که دوستان در معاونت میراث فرهنگی وزارتخانه داشتند.   بسیاری از اماکن تاریخی ارزشمند بودند و امکان تغییر در آن وجود نداشت، مخالفت‌هایی به این شکل بیشتر مطرح می‌شد به خاطر شکل اجرا و نحوه اجرا، اما تصمیم را گرفتیم با کمک همه دستگاه‌های مرتبط همت خوبی را شورای شهر و شهرداری وقت انجام دادند و ما نیز در کنار آنان قرار گرفتیم که تقریبا می‌توان گفت، تمامی اماکن گردشگری که بیشترین بازدید را داشتند مثل مسجد جامع، مسجد امیر چخماق، میدان امیر چخماق، مجموعه زورخانه امیر چخماق، زندان اسکندر، آتشکده، دخمه زرتشتیان حتی دخمه‌ای که روی کوه بود، همه اینها مناسب‌سازی شد. به گونه‌ای که امکان حضور گردشگران دارای معلولیت آنجا فراهم شود و از طرف دیگر سرویس‌های بهداشتی تقریبا در تمامی این اماکن به‌سازی و نوسازی شد.  

استان یزد

  حتی در مسیر بافت تاریخی هم تعداد زیادی از نیازمندی‌ها مثل سرویس‌بهداشتی و نظایر آن ساخته شد. در مرحله دوم جشنواره هفت خان را داشتیم که ۷ پارت بود، در یک مسیر طولانی که گمان کنم ۱۴ کیلومتر از معابر شهر یزد بود که اتوبوس‌ها و ناوگان حمل و نقل شهری بود، باید مناسب‌سازی می‌شد و این امر هم در سال بعد اتفاق افتاد.   یک همت عمومی در استان یزد شکل گرفت، از استانداری، میراث فرهنگی، شهرداری، بهزیستی و سایر دستگاه‌های مرتبط که این اتفاق بیافتد. اما اصل قضیه را خود فعالان این حوزه رقم زدند. تعداد افرادی که به این موضوع علاقمند بودند و ورود کردند که این تحرک را به وجود بیاورند. البته ما کمیته‌های متعددی را شکل دادیم. افرادی که علاقه‌مند به آن حوزه بودند با تمام توان کمک کردند که این حوزه‌های مختلف گردشگری رونق بگیرد.   نکته ای که وجود دارد این است که چه درصدی از افراد دارای معلولیت می‌توانند از گردشگری استفاده کنند؟ این برمی‌گردد به میزان مناسب‌سازی که در هر منطقه و شهر و جاذبه‌ای اتفاق بیافتد. یعنی هر چقدر که میزان مناسب‌سازی ما برای افراد مختلف بالاتر رود، تعداد جذب ما در حوزه معلولان هم افزایش پیدا خواهد کرد. این یک علت و معلول دوجانبه است کما اینکه یزد هم در مقطعی که در بحث معلولان کار کرد، حتی در حوزه گردشگران خارجی نیز که دارای معلولیت بودند، تمایل به سفر به یزد افزایش پیدا کرد و ما این را کاملا می‌دیدیم. اما خب این درصدش بسیار ناچیز است و دلایل متعددی هم دارد که اصلا کشور ما در حوزه گردشگری، تولید ناخالص داخلی گردشگری، خیلی جایگاهی ندارد. ما یک رودخانه عظیمی داشتیم به نام نفت و همه لوله‌ای به آن وصل کرده بودند به نام اقتصاد و در حال فعالیت بودند.  

میز گردشگری معلولان

  خیلی نگاهمان به سایر اقتصاد‌ها نبوده و به همین دلیل است که ما خیلی در حوزه گردشگری به صورت کلی کار نکردیم. دربسته میز گردشگری معلولان، باید توضیح دهم که البته یک سال نیست من خودم تقریبا هشت ماه است که در وزارتخانه هستم و بعد از این که وارد شدم، وارد بحث نمایشگاه شدیم و بعد از آن روزهای اولی که وارد بحث نمایشگاه گردشگری شدیم، یکی از مباحث‌مان این بود که امتیاز می‌دادیم به غرفه‌هایی که دسترس‌پذیری خود غرفه در نمایشگاه اصولی و درست بود.   تاکید ما بر این بود که حضور افراد دارای معلولیت را در نمایشگاه داشته باشیم. هماهنگی و همت همگانی به اندازه‌ای بود که در حین دسترس‌پذیری شهری، حتی مردم عادی یعنی مغازه‌داران و مردم عادی هم گفته‌اند حالا که دارید مسیر عادی را مرمت و مناسب‌سازی می‌کنید، پله ورودی مغازه ما هم حذف شود‌. این نگاه اگر اتفاق بیافتد بسیاری از مسائل ما حل می‌شود.   باید جنبشی اتفاق بیافتد و ما بتوانیم اکثریت جامعه را با خودمان همراه کنیم. لازمه این کار این است که ما جشنواره‌های مختلف را در مسیرهای مختلف داشته باشیم. بعضی از این کارها خیلی ساده است، اما مهم این است که همه همراه شوند. بحثی که در وزارتخانه در حال پی‌گیری آن هستیم، میز گردشگری معلولان است، بحث آموزش خود فعالان حوزه‌ی گردشگری و کسانی است که در مجموعه‌های دولتی مرتبط با گردشگری فعالیت می‌کنند. خیلی از موزه‌ها و مجموعه‌های ما حتی این آموزش اولیه را ندیده‌اند و نوع رفتار مواجهه با یک معلول را نمی‌دانند. این لازمه‌اش این است که بدانند نوع رفتار با یک معلول باید به چه شکل باشد و چه اقداماتی باید انجام شود. در حال تعریف این آموزش هستیم.  

مشارکت نهادها

  البته فعالیت‌های حوزه گردشگری، متناوب است و نمی‌توانیم بگوییم که این زمان متوقف می‌شود یا در این زمان این مقدار انجام می‌شود. نمی‌توان گفت که تا این زمان ما این میزان فعالیت انجام می‌دهیم. کما اینکه در یزد هم انتظار ما تقریبا این اتفاقی که افتاد نبود. کما اینکه کمتر از این بود! ما فقط تلاش می‌کردیم که اماکن گردشگری را جوری آماده کنیم، اما خوب فرایندی که اتفاق افتاد و آن جو روانی که در شهر حاکم شد، همه دستگاه‌ها تقریبا به کمک آمدند و شهرداری نقش موثری را توانست ایفا کند و بخشی از بدنه شهر، محورهای اصلی در شهر کامل مناسب‌سازی شد و امید داشتیم که این روندی که شروع شده با شتاب بیشتر پیش رود.   اما یک دفعه متوقف شد. در یک سال گذشته تقریبا خیلی از فعالیت‌ها متوقف شد و خیلی نمی‌توانیم بگوییم که با این سرعتی که داریم پیش می‌رویم، همینطور پیش خواهیم رفت، یا اینکه نه کندتر و تندتر می‌رویم. اما آرمان ما این است که مناسب‌سازی به صورت حداکثر اتفاق بیفتد. حداقل این است که ما حداکثر تا یک سال آینده بتوانیم آموزش‌های لازم را به فعالان گردشگری و کارکنان داشته باشیم. تا اینکه فرهنگ پذیرش افراد دارای معلولیت را در اماکن مختلف، بالا ببریم و این اکنون وجود ندارد و خیلی محدود است. و...  

توسعه اشتغال

  یک بحث هم توسعه اشتغال به واسطه حضور معلولان خواهد بود. در این مورد هنوز کاری نکرده‌ایم و داریم برنامه‌ریزی می‌کنیم ببینیم، آیا می‌توانیم از این ظرفیت به عنوان یک بهره اقتصادی استفاده کنیم؟ فعلا موضوعی که داریم روی آن کار می‌کنیم وظایفی است که ما در قبال جامعه‌مان داریم و فکر می‌کنیم که باید کاری را انجام دهیم که همه افرادی که علاقه‌مند به دیدن ایران هستند، بتوانند از ظرفیت‌های گردشگری ایران استفاده کنند. شاید بعد برویم به دنبال سود اقتصادی و ببینیم که از این قبل چقدر می‌توانیم سود اقتصادی داشته باشیم. چون فعلا موضوع فعالیت ما این نبوده است که ما وارد بحث سود اقتصادی شویم.   ما را در لینکدین دنبال کنید : لطفا کلیک کنید. دانلود مجله سفرنویسان : لطفا کلیک کنید.      مطالبات صنعت گردشگری مطالبات صنعت گردشگری