سفر به آفریقا؛ ته دنیا

سفر برای من مانند جعبه مداد‌رنگی است که هر قاره و‌ هر کشوری رنگ خاص خودش را ‌در آن جعبه دارد. اما  آفریقا پر رنگ‌ترین قاره در این جعبه رنگ‌ها است. تا حالا چندین و چند بار به مناطق مختلف آفریقا سفر کرده‌ام. اما هر موقع اسم آفریقا می‌آید نا‌خودآگاه تبسمی در گوشه لبم به صراحت نمایان می‌شود! سفر به آفریقا یک سفر معمولی نیست. یک چالش است. درسی است از زندگی. از دیدگاه همه این سفر، سفری متفاوت است. به‌نظرم سفر به آفریقا مثل سفر به حج است؛ در زندگی آدم باید چیزهایی اتفاق بی‌افتد تا آن شخص بتواند به آفریقا سفر کند (از لحاظ ذهنی و شرایطی) ابتدا خاطر نشان کنم که آفریقا یک کشور نیست، یک قاره است با ۵۲ کشور کوچیک و بزرگ که هر کدام‌شان، داستان ها و رازهایی جذاب دارند، زمانی‌که بعضی مناطق آفریقا را‌ را کنکاش می‌کردم، انگار داشتم در تاریخ راه می‌رفتم.

 دیدن فرهنگ‌ها و‌ رسم و ‌رسومات مختلف که در این سرزمین‌ که اکثرا خانواده محور هستند، دیدن شرایط و سبک زندگی و پیدا کردن دوست‌های جدیدی که حتی زبان‌شان را بلد نیستی، از لذت های خاص این دنیا برای من بود. یکی از قبایلی كه به سيستم ٣٠٠ سال پیش زندگی می‌کنند، افراد قبیله ماسایی‌ها هستند که بیش از دومیلیون‌ نفر می‌باشند. ‌‌آنها هنوز هم به صورت سنتی زندگی میکنند و هیچ‌گونه اعتقادی به تکنولوژی ندارند. ماسایی‌ها یک قبیله نیمه عشایر مغرور آفریقایی‌اند که از مشهورترین قبایل آفریقای شرقی به حساب می آیند. یک قوم بومی بزرگ در آفریقا است که در کنیا، تانزانیا و اوگاندا مستقر شده‌اند. به دلیل سنت، آداب و رسوم و همچنین پوشش متمایزشان و نیز نزدیکی به بسیاری از پارک‌های ملی که در آفریقای شرقی وجود دارد، در بین اقوام آفریقایی، در رتبه نخست شهرت قرار دارند و به دلیل پیوند با پارک‌های ملی، آنها بین‌المللی و کاملا شناخته شده‌اند. 

ماسایی‌ها صورت و بدن خود را با خال‌کوبی و جای زخم‌، به شکل الگوهای ساده از خطوط و حلقه‌ها، تزئین می‌کنند. آنها گاوهای خود را با الگوهای مشابه تزئین می‌کنند. هر طایفه ماسایی دارای الگوی منحصر به فردی است که گله‌های خود را با آن تزئین کرده و از گله طایفه‌های دیگر متمایز می‌سازد. از نظر ظاهری، ماسایی‌ها از قبایل دیگر با اندامی باریک‌، قد بلند‌، حالت مستقیم‌، شانه‌های پهن‌، باسن باریک در مردان و راه رفتن خاص و غرورآمیز متفاوت هستند. زنان ماسایی به اندازه نمایندگان جنس قوی‌تر ، متناسب و لاغر هستند ، سرهای آنها لزوماً تمیز تراشیده شده و گوش‌هایشان مملو از گوشواره‌های عظیم است. فرهنگ ماسایی جامعه ماسایی از نظر ماهیت به طور کامل مرد‌سالار است. مردان بزرگ ماسایی معمولا به بزرگان بازنشسته می‌پیوندند و اخذ بیشترین تصمیمات برای قبایل ماسایی به عهده ایشان بوده و چگونگی انجام امور را تعیین می‌کنند. 

قوم ماسایی، اکثرا  یکتاپرست هستند و خدای آنها به نام "اینگیا یا اینکیا" است. برای افرادی که به روش ماسایی  و به روش سنتی زندگی می‌کنند، پایان زندگی عملا، بدون برگزاری مراسم تشییع جنازه رسمی است و مردگان در مزارع برای لاشخورها گذاشته می‌شوند که این رسوم در اقوام کهن آذربایجان نیز مرسوم بود. زیرا ماسایی‌ها اعتقاد بر این دارند که دفن برای خاک مضر است و چرخه طبیعت را مختل می‌کند. شیوه زندگی مردم سنتی ماسایی بیشتر روی گاوهای‌شان متمرکز شده است که منبع اصلی غذای‌شان را تشکیل می‌دهد. در بین ماسایی‌ها و چند گروه قومی آفریقایی دیگر، میزان ثروت یک مرد تعداد کودکان و گاوها است. بنابراین هر چه بیشتر بهتر. مردی که دارای گاوهای فراوان است اما فرزندان زیادی ندارد، فقیر قلمداد می‌شود و بالعکس. همچنین در هنگام پرداخت مهریه و یا دیه از گاو به عنوان میزان استفاده می‌شود. در ایران این میزان را شتر می دانند.  

 موسیقی و رقص ماسایی

به طور سنتی، موسیقی ماسایی، شامل ریتمی است که توسط گروه آواز‌‌خوانی با هارمونی یکسان اجرا می شود. در حالی‌که "اولارانیانی"، (رهبر آهنگ) ملودی را می‌خواند. "اولارانیانی" به‌طور معمول شخصی است که به بهترین وجه می‌تواند آن آهنگ را بخواند. "اولارانیایی" شروع به خواندن "نامبا" از یک آهنگ می‌کند و گروه با آن به اتفاق پاسخ می‌دهند. اگرچه دولتهای کنیا و تانزانیا، برنامه‌هایی را برای ترغیب ماسایی‌ها برای ترک زندگی سنتی نیمه عشایری خود ایجاد کرده‌اند، اما مردم ماسایی آداب و رسوم قدیمی خود را انجام می‌دهند. با این حال، هر چند آرام این در حال تغییر است. به رغم ظاهر بیرونی آنها، که ممکن است برخی مسافران دچار ترس و وحشت شوند، در حقیقت ماسایی‌ها مردمیبا رفتار و منشی بسیار دوستانه و مهربان هستند که زندگی در طبیعت را دوست دارند. آنها علاقه خاصی به رنگ‌های روشن به خصوص قرمز و آبی و زرد دارند. به هر حال، ماسائی‌ها معتقدند كه همه دام‌های روی زمین توسط خداوند نگای به قبیله آنها اهدا شده است. ماسایی‌ها به‌ندرت تحصیل می‌کنند. تمام آموزش‌های آنها به انتقال مهارت‌ها و دانش‌های‌نظامی‌، شكاری و روزمره، از نسلی به نسل دیگر خلاصه می شود.