راه‌اندازی میز ملی گردشگری دیجیتال؛ مسیری به سوی صنعت سفر هوشمند

بر اساس گزارش‌های منتشر شده، سیدمصطفی فاطمی فیروزآبادی، مدیرکل توسعه گردشگری داخلی و رئیس این نشست، در جلسه‌ای که روز شنبه برگزار شد، بر نیاز به تحول در شیوه مدیریت این صنعت تأکید کرد و گفت: در شرایط کنونی، پیشرفت در عرصه سفر بدون بهره‌گیری از فناوری‌های جدید، تکیه بر اطلاعات و حضور در دنیای آنلین امکان ندارد. تشکیل این میز تخصصی با هدف ایجاد هماهنگی، رفع موانع و پشتیبانی از فعالان این عرصه انجام شده است.

وی با اشاره به جهت‌گیری وزارتخانه مربوطه افزود: مقصود ما، گذر از نگرش قدیمی و حرکت به سمت صنعت سفر هوشمند، مبتنی بر فناوری و توانمند برای رقابت در سطح منطقه و جهان است؛ هدفی که بدون همراهی بخش خصوصی، شرکت‌های نوپا و نهادهای متخصص به دست نمی‌آید.

این مقام مسئول با تأکید بر ضرورت امنیت و اعتماد در محیط آنلاین اظهار داشت: محافظت از اطلاعات مسافران، شفافیت در ارائه خدمات، ایمنی پرداخت‌های مالی و تنظیم‌گری هوشمند از اصلی‌ترین نیازهای گسترش گردشگری دیجیتال است و این میز می‌تواند زمینه همکاری نهادها برای دستیابی به این اهداف را فراهم کند.

مدیرکل توسعه گردشگری داخلی، با بیان رویکرد تسهیل‌گرایانه وزارتخانه در قبال فعالان دنیای مجازی گفت: این میز ملی با هدف آسان‌سازی، حمایت و برداشتن موانع پیش‌روی بخش خصوصی شاغل در کسب‌وکارهای اینترنتی حوزه سفر تشکیل شده تا آنان بتوانند در چارچوبی روشن، ایمن و قابل پیش‌بینی به کار خود ادامه دهند.

وی اضافه کرد: کارکرد این میز ایجاد مانع برای نوآوری نیست، بلکه مأموریت اصلی آن، ایجاد مسیری برای تعامل سازنده میان بخش خصوصی، شرکت‌های نوپا، سکوهای خدمات سفر و نهادهای اجرایی، کاهش بروکراسی، رفع تعارضات بین‌سازمانی و کمک به رشد اقتصاد دیجیتال در این صنعت است.

فاطمی فیروزآبادی تأکید کرد: ما بر این باوریم که توسعه گردشگری دیجیتال بدون شنیدن نظرات فعالان بخش خصوصی و بدون ایفای نقش تسهیل‌گری از سوی دولت ممکن نیست و این میز دقیقاً با همین دیدگاه شکل گرفته است.

در ادامه، هانی رستگاران، مشاور معاون گردشگری و دبیر ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر و دبیر این جلسه، با توضیح ساختار این میز گفت: میز ملی گردشگری الکترونیک به عنوان یکی از میزهای تخصصی معاونت گردشگری، با حضور نمایندگانی از نهادهای اجرایی، انجمن‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و فعالان فضای مجازی تشکیل شده و هدف آن ایجاد فهم مشترک میان دولت و زیست‌بوم نوآوری در این صنعت است.

او افزود: در این چارچوب، سه زیرمیز تخصصی شامل گردشگری و فناوری‌های نو و متاورس، تولید محتوا و تأثیرگذاران حوزه سفر و همچنین سکوها، پایگاه‌های اینترنتی و کسب‌وکارهای مجازی در نظر گرفته شده تا مسائل به شکلی تخصصی و عملی بررسی و دنبال شود.

رستگاران تأکید کرد: یکی از کارکردهای کلیدی این میز، تبدیل چالش‌های پیش‌روی فعالان گردشگری دیجیتال به برنامه‌های عملی مشخص و قابل پیگیری در تعامل با نهادهای مسئول است.

دبیر ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر و دبیر نشست، با اشاره به تجربه‌های جهانی در این حوزه گفت: بررسی نمونه‌های موفق در دیگر کشورها نشان می‌دهد آنهایی که در عرصه گردشگری دیجیتال پیشتاز شده‌اند، بیش از هر چیز بر نقش تسهیل‌گرایانه دولت، مشارکت فعال بخش خصوصی و تنظیم‌گری هوشمند و غیردستوری تمرکز کرده‌اند.

او ادامه داد: در کشورهایی مانند سنگاپور، امارات، استرالیا و برخی کشورهای اروپایی، دولت‌ها به جای ورود مستقیم به کسب‌وکار، با ایجاد چارچوب‌های شفاف، زیرساخت‌های امن، دسترسی به داده و پشتیبانی‌های هدفمند، راه رشد سکوها و شرکت‌های نوپای گردشگری را هموار کرده‌اند.

رستگاران با تأکید بر اینکه میز ملی با الهام از همین رویکردها طراحی شده، تصریح کرد: این میز با هدف تسهیل‌گری برای بخش خصوصی فعال در کسب‌وکارهای آنلاین گردشگری و ایجاد نقطه تماسی مشخص میان فعالان بازار و نهادهای اجرایی تشکیل شده تا مسائل به صورت مسئله‌محور، تخصصی و قابل پیگیری بررسی شود.

وی افزود: تجربه جهانی نشان می‌دهد به کارگیری فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، تحلیل داده‌های سفر، سکوهای یکپارچه، واقعیت مجازی و حتی بلاک‌چین، زمانی نتیجه‌بخش است که در کنار آن، اعتماد کاربران، امنیت اطلاعات و ثبات مقررات تضمین شود؛ موضوعی که در این میز با همکاری نهادهایی مانند پلیس فتا و وزارت ارتباطات به طور جدی پیگیری می‌شود.

مشاور معاون گردشگری تأکید کرد: میز ملی گردشگری الکترونیک می‌تواند به عنوان یک آزمایشگاه سیاست‌گذاری در این حوزه عمل کند؛ بدین معنا که پیش از هر تصمیم کلان، دیدگاه‌ها و تجربه‌های بخش خصوصی شنیده شود و تصمیمات با کمترین هزینه و بیشترین کارایی اجرایی شود.

نماینده پلیس فتا در این جلسه با اشاره به ریسک‌های فضای مجازی در حوزه گردشگری، بر ضرورت ارتقای استانداردهای امنیتی سکوها، حفاظت از اطلاعات کاربران و ایمنی پرداخت‌های آنلاین تأکید کرد و پیشنهاد داد مرکز تخصصی پایش فضای مجازی گردشگری با همکاری وزارت میراث فرهنگی ایجاد شود.

پشتیبانی‌های فناورانه و زیرساختی در دستور کار قرار گرفت

در این نشست، نمایندگان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از وجود بسته‌های گوناگون حمایتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌های گردشگری خبر دادند و بر آمادگی این معاونت برای هدایت هدفمند این حمایت‌ها در چارچوب میز ملی تأکید کردند.

همچنین نمایندگان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بر گسترش زیرساخت‌های دیجیتال، امنیت سامانه‌ها و تکیه بر داده در گردشگری تأکید کرده و خواستار ارائه درخواست‌های مشخص و عملیاتی از سوی این میز شدند.

نماینده وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز با اشاره به ظرفیت پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد، آمادگی این وزارتخانه را برای ایجاد مراکز نوآوری تخصصی گردشگری اعلام کرد.

نظم‌بندی به تبلیغات و محتوای گردشگری

نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این نشست، ساماندهی تبلیغات گردشگری در فضای مجازی و مقابله با تبلیغات گمراه‌کننده را از اولویت‌ها دانست و بر استفاده از شناسه‌های اختصاصی تبلیغاتی و چارچوب‌های نظارتی تأکید کرد.

در پایان این جلسه، شرکت‌کنندگان بر تداوم نشست‌های میز ملی گردشگری الکترونیک، تهیه نقشه راه مشترک و تبدیل نتایج جلسات به مصوبات اجرایی تأکید کردند. همچنین بر تشکیل رسمی و ادامه فعالیت این میز در زیرمجموعه معاونت گردشگری تأکید شد و مقرر گردید جلسات آن به صورت منظم و با مشارکت فعال بخش خصوصی برگزار شود.

همچنین ایجاد زیرمیزهای تخصصی در حوزه‌های سکوها و کسب‌وکارهای آنلاین گردشگری، تولید محتوای دیجیتال و تأثیرگذاران و فناوری‌های نو از جمله متاورس و هوش مصنوعی، به عنوان یکی از مصوبات این نشست مورد توافق قرار گرفت.

در این جلسه، بر تهیه الزامات و استانداردهای امنیتی فعالیت سکوهای گردشگری در فضای مجازی با همکاری پلیس فتا، نظم‌بندی تبلیغات گردشگری دیجیتال و همچنین ایجاد سازوکار تعامل و تسهیل‌گری برای رفع موانع حقوقی و اجرایی فعالان بخش خصوصی تأکید شد.

همچنین مقرر شد با مشارکت نهادهای عضو، بسته‌های حمایتی و فناورانه ویژه کسب‌وکارهای آنلاین گردشگری طراحی شود و سازوکارهای بهره‌مندی شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها از این حمایت‌ها در چارچوب میز ملی گردشگری الکترونیک پیگیری گردد.