پیوست فرهنگی در پروژه‌های گردشگری؛ راهکاری برای حفظ هویت بومی

پایگاه خبری سفرنویسان- ضرورت پیوست فرهنگی در توسعه گردشگری شهری

پروژه‌های گردشگری، علاوه بر جنبه‌های اقتصادی، تأثیرات عمیقی بر فرهنگ، هویت و سبک زندگی شهروندان دارند. در این میان، ضرورت پیوست فرهنگی برای هدایت این تأثیرات در مسیر مثبت، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. عباس خسروانی، سخنگوی شورای اسلامی شهر اراک، تأکید می‌کند که پروژه‌های گردشگری باید نه تنها به جذب گردشگران داخلی و خارجی کمک کنند، بلکه از تحریف یا تضعیف عناصر فرهنگی جامعه محلی جلوگیری نمایند. وی با اشاره به این موضوع اظهار داشت که بسیاری از پروژه‌های تفریحی و گردشگری در شهرها، اگر بدون در نظر گرفتن ارزش‌های بومی طراحی و اجرا شوند، ممکن است تغییرات ناخواسته‌ای در سبک زندگی مردم محلی ایجاد کرده و حتی باعث کاهش انسجام اجتماعی شوند. به گفته او، پیوست فرهنگی به عنوان یک سند راهبردی می‌تواند تضمین کند که پروژه‌های گردشگری در راستای تقویت و ترویج فرهنگ بومی عمل کرده و از تأثیرات منفی آنها بر جامعه محلی جلوگیری شود.

عدالت اجتماعی و اقتصادی در توسعه گردشگری

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های پیوست فرهنگی، ایجاد توازن در بهره‌برداری اقتصادی از پروژه‌های گردشگری است. خسروانی توضیح داد که برخی از پروژه‌های گردشگری بدون توجه به نیازها و توانمندی‌های جامعه محلی طراحی می‌شوند و نتیجه آن، توزیع نابرابر مزایای اقتصادی در میان اقشار مختلف جامعه است.

وی تأکید کرد که پیوست فرهنگی با در نظر گرفتن عدالت اجتماعی و اقتصادی، اطمینان حاصل می‌کند که همه اقشار جامعه از منافع پروژه بهره‌مند شوند و توسعه گردشگری منجر به افزایش فاصله طبقاتی نشود. این امر می‌تواند با مشارکت جامعه محلی در تصمیم‌گیری‌های کلان و اعطای فرصت‌های اقتصادی به بومیان محقق شود.

بیشتر بخوانید:

ایران در کانون توجه سازمان جهانی گردشگری؛ تأکید بر نقش کلیدی در تعاملات بین‌المللی

گسترش همکاری‌های گردشگری میان البرز و ازبکستان

جایگاه ایران در دیپلماسی گردشگری؛ تقدیر دبیرکل سازمان دی۸ از نمایشگاه بین‌المللی تهران

تأثیرات منفی نبود پیوست فرهنگی در مناطق گردشگری

نبود پیوست فرهنگی در پروژه‌های گردشگری، می‌تواند به پیامدهای ناگواری برای جوامع محلی منجر شود. خسروانی در این زمینه هشدار داد که ورود گردشگران به یک منطقه، بدون در نظر گرفتن حساسیت‌های فرهنگی، ممکن است باعث تغییرات ناخواسته در سبک زندگی مردم محلی شود. وی افزود: «در برخی مناطق گردشگری، هویت فرهنگی به مرور زمان کمرنگ شده است و ارزش‌های بومی تحت تأثیر فرهنگ‌های وارداتی قرار گرفته‌اند. این مسئله در نهایت منجر به نارضایتی ساکنان محلی و حتی کاهش جذابیت گردشگری آن منطقه در بلندمدت می‌شود.»

پیوست فرهنگی، سند راهبردی برای مدیریت تأثیرات گردشگری

سخنگوی شورای اسلامی شهر اراک پیوست فرهنگی را به عنوان یک سند راهبردی توصیف کرد که نحوه تعامل پروژه‌های گردشگری با فرهنگ بومی را مشخص می‌کند. این سند شامل راهکارهایی برای حفظ میراث فرهنگی، تقویت هویت محلی و جلوگیری از آسیب به ارزش‌های اجتماعی است. وی تصریح کرد که هر پروژه‌ای که به نوعی بر محیط فرهنگی جامعه تأثیر می‌گذارد، نیازمند یک پیوست فرهنگی است تا مطمئن شویم که توسعه گردشگری به تقویت هویت محلی و افزایش همبستگی اجتماعی کمک می‌کند. خسروانی خاطرنشان کرد که مدیران پروژه‌های گردشگری و تفریحی باید از همان مراحل ابتدایی برنامه‌ریزی، اهمیت پیوست فرهنگی را در نظر بگیرند و آن را به عنوان بخشی از فرآیند تصمیم‌گیری خود لحاظ کنند.

دره گردو؛ نمونه‌ای از گردشگری بومی در اراک

در این راستا، منطقه نمونه گردشگری دره گردو به عنوان یکی از جاذبه‌های طبیعی اراک، نمونه‌ای از توسعه گردشگری است که نیازمند رویکردی متوازن میان حفاظت از محیط زیست، حفظ فرهنگ بومی و بهره‌برداری اقتصادی است. این منطقه که در سال ۱۳۸۵ توسط هیئت دولت به عنوان منطقه نمونه گردشگری معرفی شد، روزانه میزبان صدها ورزشکار و خانواده‌های محلی است که برای تفریح و استراحت به آنجا مراجعه می‌کنند.

ویژگی‌های منحصر به فرد این منطقه، همچون طبیعت بکر، آب و هوای مناسب و مسیرهای دسترسی آسان، آن را به یکی از قطب‌های گردشگری استان تبدیل کرده است. اما بدون در نظر گرفتن ملاحظات فرهنگی، ورود گسترده گردشگران به این منطقه می‌تواند به تغییرات ناخواسته‌ای در سبک زندگی مردم محلی منجر شود.