قطارهای گردشگری ایران: چگونه یک رویا به واقعیت پیوست و صنعت توریسم را متحول کرد؟

مطالبات صنعت گردشگری: اعمال مدیریت یکپارچه

مهرزاد کشفی؛ فعال و کارشناس گردشگری

مهرزاد کشفی، فعال و کارشناس گردشگری، در گفت‌وگو با مجله سفرنویسان در میزگرد "مطالبات صنعت گردشگری؛ اعمال مدیریت یکپارچه" به بیان دیدگاه‌های خود در خصوص وضعیت کنونی این صنعت در ایران پرداخته است. وی که خود را ابتدا یک راهنما، سپس یک مدرس گردشگری و در نهایت صاحب برند قطارهای گردشگری معرفی می‌کند، با اشاره به تجربیات خود در این حوزه، به اهمیت انتخاب مسیر صحیح و همفکری برای پیشبرد اهداف در صنعت گردشگری تأکید دارد.

فرصت‌ها و پیشرفت‌ها در سایه چالش‌ها

کشفی با بیان خاطره‌ای از تلاش‌های اولیه برای راه‌اندازی قطارهای گردشگری و مقاومت‌های موجود در آن زمان، به ثبت جهانی راه‌آهن سراسری کشورمان در یونسکو اشاره می‌کند. او این اتفاق را نشانه‌ای از این می‌داند که حتی در کشوری با مشکلات و تنوع مدیریتی بالا، می‌توان با انتخاب مسیر درست، همفکری و یافتن راهکارهای مناسب، کارهای بزرگی انجام داد. وی عمدتاً بحث‌ها را به سمت انتقاد و توقعات برآورده نشده سوق می‌دهد، اما تأکید می‌کند که صنعت گردشگری، صنعتی بسیار شکننده است و حتی در باثبات‌ترین کشورهای جهان نیز با حوادث طبیعی یا ناآرامی‌ها دچار آسیب می‌شود. این آسیب‌پذیری در ایران با مشکلات داخلی و همچنین پاندمی کرونا به صورت اغراق‌آمیزی تشدید شده است.

نقد مقایسه‌های نادرست و لزوم خودارزیابی

مهرزاد کشفی به نکته مهمی اشاره می‌کند: اینکه چرا بسیاری، صنعت گردشگری ایران را بسیار ضعیف می‌بینند. او ریشه این نگاه را در مقایسه نادرست با کشورهای دیگر مانند ترکیه می‌داند. وی معتقد است که نه حکومت، نه حکمرانان، نه جایگاه جهانی و نه مردم ما شبیه ترکیه نیستند که بخواهیم خودمان را با آن کشور مقایسه کنیم. این مقایسه‌ها، به جز روحیه درجا زدن، عایدی دیگری ندارد. او اذعان دارد که در ترکیه نیز هتل‌های ضعیف با خدمات نامناسب وجود دارند، در حالی که ایران نکات مثبت بسیاری دارد که نادیده گرفته می‌شوند. وی توصیه می‌کند که اگر قرار است مقایسه‌ای انجام شود، بهتر است خودمان را با خودمان مقایسه کنیم؛ یعنی موفقیت فعالان این حوزه در ایران را بررسی کرده و از آن‌ها ایده بگیریم، اما نه به شیوه تقلید، بلکه با به‌روزرسانی و حرفه‌ای‌گری خود.

اهمیت ارتقای فردی و صنفی

کشفی تأکید می‌کند که یکی از مشکلات عدیده در حوزه گردشگری کشورمان، مقایسه‌های مداوم است. او مطرح می‌کند که باید انتظاراتمان را از چه کسی و چه چیزی داشته باشیم. وی با اشاره به اینکه اغلب مسئولان متخصص نیستند، این سوال را مطرح می‌کند که آیا خود ما که در این حوزه فعال هستیم، تمام ویژگی‌های مختص حرفه خود را رعایت می‌کنیم؟ آیا راهنمایی توانمند یا هتلداری با دانش به‌روز و مهارت مدیریتی هستیم؟ او معتقد است که ما در این بخش در حال ضربه خوردن هستیم؛ توپ را که در زمین خودمان است رها کرده‌ایم و به دنبال اتفاقاتی هستیم که رخ دادنشان ۹۹% در دست ما نیست.

وی نگاه سیاسی حاکم بر کشور را خاطرنشان می‌کند و انتظار جامعه برای انتصاب مدیری کاملاً متخصص را مطرح می‌کند. با این حال، او توصیه می‌کند که هر کدام از ما در هر صنفی که هستیم، تا می‌توانیم آن حوزه را ارتقا دهیم، راهکارها را درست کنیم، علم و دانش و مهارت به آن اضافه کنیم و صنف خود را ۷۰ الی ۸۰ درصد به ایده آل برسانیم. اگر هر کدام بتوانیم یک جزیره را درست کنیم، این مجمع‌الجزایر می‌تواند تأثیر خود را روی کسی که وارد شده است بگذارد.

تعریف موفقیت و نقش فعالان صنعت

کشفی متخصص را کسی می‌داند که دانش دارد، می‌تواند دانشش را با تجربه مخلوط کرده و تبدیل به فردی شود که مهارت نیز داشته باشد و بتواند به جلو برود. او موفقیت را کلمه‌ای می‌داند که باید با توجه به حوزه مشخص تعریف شود و در حوزه فردی، کسی که به هدف خود رسیده است، فرد موفق است. جمع‌بندی کلی او این است که باید از این زاویه نگاه کنیم که خودمان چه کرده‌ایم؟ به عنوان فاعل قصه، چه کارهایی را نیاز بوده که انجام دهیم؟ او معتقد است زمانی که خودمان را به حداکثر ارتقا رساندیم، آن هنگام می‌توانیم یقه مسئولین را بگیریم و مطالبات داشته باشیم، به طوری که آن‌ها از ما نقطه ضعف نداشته باشند. سپس منتظر پاسخ مسئولین باشیم و اگر پاسخ منطقی نداشتند، با تکیه بر توانایی‌های خود، اعلام کنیم که حتی اگر دولت حمایت نکند، می‌توانیم هتل خود را به خوبی اداره کنیم.