روی خوش گردشگری به انتصاب شالبافیان

نشستی به دعوت جامعه تورگردانان ایران از معاون گردشگی ایران

بحران جهانی کرونا، در کنار اتفاقات پیاپی که چون ضرباتی کاری بر پیکر از نفس افتاده گردشگری فرود آمد، این صنعت را تقریبا به زانو در آورد. فعالان حوزه گردشگری؛ از مدیران گرفته تا راهنمایان گردشگری، از هتل‌داران تا کارمندان جزء، همگی در طی این دو سال با ناملایماتی دست و پنجه نرم کردند که بخش بزرگی از آن به واسطه اشتباهات و قصور مدیریتی در دولت پیشین به آنان تحمیل شد و بارها و بارها در نشست‌ها و گفتگوها بیان شد و شنیده نشد که چه بسیار حمایت‌های غیر مالی از دست دولت برای این صنعت آسیب دیده بر می‌آید اما متاسفانه... 

با روی کار آمدن دولت سیزدهم و انتصاب جناب عزت الله ضرغامی، در پست وزارت میراث فرهنگی، هنری، گردشگری و صنایع‌دستی و متعاقب آن انتصاب جناب شالبافیان از طرف وزیر محترم، به عنوان معاونت گردشگری، جانی تازه به کالبد نیمه جان گردشگری دمیده شد. در محافل و مجامع مختلف گفته و شنیده شد که معاونت آقای شالبافیان، فرخنده و نوید بخش اتفاقاتی خوش خواهد بود. چرا که این بزرگوار در میان بخش خصوصی شناخته شده و یکی از بی حاشیه‌ترین افراد در حوزه گردشگری است.

تحقیقات و تحصیلات مرتبط ایشان نیز، این وعده را می‌دهد که سرانجام فردی در سمت معاونت روی کار آمده که سره را از ناسره در گردشگری تمیز می‌دهد و می‌‌توان انتظار داشت آنچه سال‌ها قرار بود در مورد برنامه و طرحی جامع از سمت مدیران و متولیان برای شکوفایی صنعت گردشگری تدوین و اجرایی شود، دولت سیزدهم بزودی رقم می‌زند. در راستای انتصاب دکتر شالبافیان جمعی از بزرگان و پیشکسوتان حوزه گردشگری در کنار مجله سفرنویسان، گرد هم آمدند تا ضمن تبریک به جناب شالبافیان، مسئولیت سنگینی که عهده‌دار شده‌اند را یادآور شده و دست خالصانه یاری‌شان را به سمت معاونت گردشگری دراز کنند. 

• مصطفی سروی:

یکی از موضوعات مهمی که باید حتماً اجرا شود، ایجاد یک زنجیره گردشگری است. در حال حاضر، هر شخص و هر صنف تنها خود را می‌بیند و این زنجیره از هم جدا شده است. اما اگر این حلقه‌های پراکنده توسط نهادی مانند معاونت گردشگری به یکدیگر متصل شوند، هم می‌توانیم بسته‌های سفر ارزان‌تری را فراهم کنیم و هم از درآمد این جریان، بهره بیشتری ببریم. نبود این هماهنگی‌ها نه‌تنها متولیان امر را دچار سردرگمی می‌کند، بلکه فعالان حوزه گردشگری را نیز با مشکلاتی روبه‌رو می‌سازد.

در سال‌های گذشته، به‌ویژه در زمان امضای برجام که موج جدیدی از گردشگری به کشور وارد شد، مشکلات ناشی از عدم هماهنگی کاملاً نمایان بود. در آن دوران، آژانس‌های گردشگری از کمبود هتل شکایت می‌کردند، درحالی‌که رئیس جامعه هتل‌داران تأکید داشت که هتل‌ها خالی هستند. این تناقض زمانی آشکار شد که متوجه شدیم هتل‌هایی که قابلیت پذیرش گردشگران خارجی را داشته باشند، به‌اندازه کافی در شهرهای موردنظر ما وجود نداشت. این ناهماهنگی باعث شد مسافرانی که مقصدشان اصفهان بود، به شهرهایی مانند گلپایگان منتقل شوند و درنهایت، مجبور شدیم مدت اقامت تورهای فرهنگی را از سه روز به دو روز کاهش دهیم تا بتوانیم پاسخگوی حجم گردشگران باشیم. چنین مشکلاتی ناشی از نبود مدیریت منسجم و هماهنگی بین بخش‌های مختلف صنعت گردشگری است. اگر این هماهنگی توسط فردی مانند جناب شالبافیان ایجاد شود، کل مجموعه می‌تواند از مزایای آن بهره‌مند شود.

علاوه بر این، لازم است تعامل مؤثری میان گردشگری، صنایع‌دستی و میراث فرهنگی، هنری شکل بگیرد. همواره این چالش وجود داشته که کدام یک از این حوزه‌ها بر دیگری ارجحیت دارد، اما واقعیت این است که هیچ‌یک بر دیگری برتری ندارد، بلکه همه این بخش‌ها مکمل یکدیگرند. ما در صنعت گردشگری تلاش می‌کنیم تا گردشگران از میراث فرهنگی و هنری کشور بازدید کنند و درعین‌حال، از صنایع‌دستی ما نیز خرید داشته باشند. این پیوند، یک زنجیره جدانشدنی است که در صورت مدیریت صحیح، می‌تواند تأثیرات مثبتی بر توسعه اقتصادی و فرهنگی کشور داشته باشد.

• مسعود عبدالهی:

ما انتخاب جناب شالبافیان را به فال نیک می‌گیریم، چون با مجلس، کمیسیون فرهنگی و همچنین با قوانین گردشگری آشنا هستند و این حسن ماجرا است. اینکه ارتباط با دانشگاهیان داشته‌اند و در بخش علمی گردشگری، شناخته شده هستند. ما یک نقشه راه می‌خواهیم برای ابتدای راه همچنین باید یادآوری کنم که قانون جامع گردشگری هنوز وضع نشده است. حدس می‌زنم با توجه به تجربیات و دانش جناب شالبافیان بتوانیم در آینده‌ای نزدیک خلا‌ها و کاستی‌ها در این زمینه را برطرف سازیم. 

• سهیل مهرزاد:

از روزی که وارد این صنعت شدم، نزدیک بیست سال؛ مدیران با سلایق بسیار متفاوت دیده‌ام. (دولت‌های مختلف با رویکرد‌های مختلف.) این صنعت در دریایی خروشان افتاده که سختی‌های بسیاری را تجربه کرده و خوشی‌های کوتاهی داشته است. آنچه برای من بسیار دردآور است این بود؛ کسانی سکان‌دار این صنعت می‌شدند که هیچ دانشی در مورد این صنعت جهانی نداشتند. آینده کشورها در دنیا در گرو صنعت گردشگری است و امروزه شاخص امنیت و اشتغال، درآمدزایی و تولید ثروت ملی و... هر کشوری، گردشگری است.

ما چرا با این‌همه داشته، این میزان از دنیا عقب هستیم؟ علت تمامی ناکامی‌ها در دوره‌های پیشین این بوده یا نقشه راه نداریم و یا اگر نقشه راه را داریم، آدمی را نداریم که این نقشه را بخواند و راهنما باشد. البته خیلی مواقع ما هیچ‌کدام را نداشتیم! دکتر شالبافیان شخصیتی آکادمیک دارد، صاحب قلم، جوان و پرتلاش است، با این صنعت آشنا است، تجربیات اجرایی نیز دارد، اینها همه بارقه‌های امید در ما ایجاد می‌کند.

پس از انتخاب جناب ضرغامی از بین کاندید‌ها و پس از آن انتخاب معاونت توسط ایشان، باز شانس همراه گردشگری بود. دردها زیاد است، اما درمان وجود دارد. برخی از این انتقادات را باید مطالبه‌گرانه پیش برد. من امید دارم که پیوند خوبی بین متولی و متصدی، دولت و بخش خصوصی اتفاق بیافتد.

• هانی رستگاران:

ما در دوره‌ای جدید و در دوره‌ای گذار هستیم، نسل قدیم مدیران یا به بیانی دیگر نسل سنتی مدیران به سمت نوینی در ساختار مدیریتی کشور پیش می‌روند. به نظر می‌رسد این نوگرایی و تغییر در بافت مدیریتی کشور می‌تواند بارقه‌های امیدی را به همراه داشته باشد که این نوع دیدگاهی که سابقا برای اداره کشور وجود داشت، جای خود را به تکنیک‌های نوین مدیریتی می‌دهد. از جمله استفاده از پژوهشگران و افرادی که صاحب‌نظر و صاحب دیدگاه هستند و مطالعات و پژوهش‌های متنوعی را در حوزه‌های مختلف تخصصی داشته‌اند.

این امر را در انتخاب وزرا دیدیم. به طور عمده افرادی که اکنون در سرکار هستند، افرادی‌اند که هم به لحاظ جوانی و پویایی و هم سوابق کاری، سوابق مثبتی را در رزومه خود دارند. این امر در وزارت میراث فرهنگی هم متجلی شد با انتصابات اخیر، چه در حوزه معاونت میراث فرهنگی، هنری و چه در حوزه معاونت گردشگری که دست‌کم این شانس را داریم تا مدیری از جنس پژوهش و مطالعه را در حوزه گردشگری خود شاهد باشیم. این امتیازی بزرگ و مؤثر است.

ما سابق عزیزانی را در این مسند داشتیم که زمینه‌های مختلف فعالیت‌هایی داشتند اما گاه در حوزه مطالعات و پژوهش آن‌قدر دید واسعی وجود نداشت. به این جهت که گمان می‌کردند حوزه اجرا و پژوهش، دو مسئله کاملاً جدا و مجزا است. اگر قرار است موفقیتی را در مجموعه وزارت میراث فرهنگی، هنری، گردشگری و صنایع‌دستی خود داشته باشیم، نیازمند همیاری، همدلی و جمع شدن تمامی فکرها و نظرات در یک مجموعه هستیم تا بتوانیم در نهایت به یک خروجی خوب با توجه به مدیریت خوبی که در حال حاضر داریم، دست یابیم.

• علی‌اصغر شالبافیان:

همان‌طور که مستحضر هستید، با تمام تلاش‌هایی که تاکنون صورت گرفته است، متأسفانه در حوزه گردشگری، نقص‌ها و خلأهای بسیاری داریم. در نظام اداری کشور حتماً می‌بایست با قوت جایگاه گردشگری را بازتعریف کنیم. باید در مجامع، محافل و شوراهایی که به گردشگری ارتباط پیدا می‌کند، حضور فعال داشته باشیم، آنجاهایی که به گردشگری مرتبط می‌شود و برای گردشگری تصمیم‌گیری می‌شود، تریبون داشته باشیم. به همین جهت، یکی از رویکردهایی که دنبال می‌شود، برخی در قالب اصلاح قوانین و برخی در قالب پیگیری‌هایی است که در بدنه دولت باید دنبال شود.

در واقع، برنامه‌‌ای تحت عنوان قانون توسعه صنعت ایران‌گردی و جهان‌گردی که نزدیک به سه دهه از آن می‌گذرد، در زمان خود قانون مناسبی بوده، اما در حال حاضر، با توجه به گذر زمان و تغییر نیازها و شرایط خاصی که در حوزه گردشگری وجود دارد و همچنین انتظاراتی که از این حوزه می‌رود، این قوانین دیگر کفاف نیازها را نمی‌دهد و نیازمند تدوین و تصحیح برخی قوانین هستیم. محور دومی که می‌خواهم از آن صحبت کنم، در شرایط فعلی، تسهیل ورود گردشگران خارجی و صدور روادید است. امیدواریم که با تدبیری که همکاران ما در مورد گردشگری دارند و پیگیری‌های مجدانه‌ای که وزیر محترم در این خصوص داشته‌اند، بتوانیم تدریجاً بحث صدور روادید را شروع کنیم تا ورود گردشگران خارجی، به سهولت امکان‌پذیر شود، به‌گونه‌ای که شرکت‌های ورودی کار، بتوانند برنامه‌ریزی کنند.

اینکه این شرکت‌ها بتوانند برای جهت‌گیری‌های آتی خود برنامه‌ریزی کنند و برنامه‌ای را با هدف تحریک تقاضا برای زمانی که کرونا در کشور مهار شده و کاهش پیدا کند، در دست داشته باشیم. در زمان معاونت جناب دکتر تیموری، تلاش‌های بسیاری انجام شده است که تاکنون ادامه دارد. نظم و نظام بیشتری به این جریان خواهیم داد و پیگیری‌های اجرایی تسریع خواهد شد تا جنبه‌های تقویت تقاضا و تحریک تقاضا برای گردشگری ورودی و داخلی نیز صورت بپذیرد.

آنچه با آن روبرو هستیم، بحث نمایشگاه‌های گردشگری است که به‌حق جامعه تورگردانان انتظار دارند تا بدانند وضعیت سیاست دولت در صدور روادید به چه گونه است! تلاش داریم در انجام این کار، سیاست‌های دولت با شفافیت بیشتری اعلام و پیگیری گردد. از ۹ مهرماه نمایشگاه اکسپو را خواهیم داشت. قریب به ۶ ماه این نمایشگاه که محفلی برای معرفی پتانسیل‌های ما است، ادامه خواهد داشت. اکسپو یکی از اصلی‌ترین تریبون‌هایی است که در زمان نزدیک در دسترسمان است تا هم به معرفی پتانسیل‌های گردشگری کشور بپردازیم و همچنین بستری را برای جذب گردشگر فراهم کنیم.

باز به تأکید می‌گویم، بحث روادید بسیار مهم است! اعلام می‌کنم و خواهشمندم از کلیه فعالان حوزه گردشگری و به‌طور مشخص از جامعه تورگردانان و همچنین کلیه آژانس‌های مسافرتی که در قالب تورهای گروهی فعالیت دارند، نمایشگاه اکسپو را جدی‌تر دنبال کنند. در این راستا نیز برنامه‌هایی در جهت تسهیل حضور کسب‌وکارهای گردشگری داریم و همچنین حمایت ویژه از کسب‌وکارهای نوپا و کسب‌وکارهایی که کمتر بضاعت حضور در چنین نمایشگاه‌هایی دارند را نیز در برنامه‌های خود تعریف کرده‌ایم.

جلساتی با بخش‌های مختلف این رویداد داشتیم و تا پایان برگزاری این رویداد جهانی، آن را پیگیری خواهیم کرد و از نظرات متخصصان این حوزه بهره‌مند خواهیم شد تا بتوانیم حداکثر بهره‌برداری از پتانسیل‌های اکسپو را داشته باشیم. ضمن تشکر از حضور و حمایت تمامی فعالان و صاحب‌نظران این حوزه، درخواست دارم با هم‌فکری، راهنمایی‌های دلسوزانه و نقد مشوقانه و دعای خیر خود، همراه ما باشند. به این امید که بتوانیم گام مؤثری در توسعه گردشگری کشور و ایجاد اشتغال و رهایی از مشکلات و تنگناهای کنونی برداریم.

صحبت خود را با این بیت شعر از شاعر گران‌قدر، جناب عباس یمینی شریف، به پایان می‌برم:
"دست به دست هم دهیم به مهر، میهن خویش را کنیم آباد."

• ابراهیم پورفرج:

می‌خواهم این اطمینان را بدهم که تمام بخش خصوصی؛ اعم از هتلداران، آژانس‌داران، اعضای جامعه تورگردانان در کنار شما خواهند بود و در کنار شما بودن یعنی کمک کردن به خودشان و پیشرف کارشان! اینکه در مورد صدور روادید و ویزا پیگیرانه فعالیت می‌کنید، بسیار قابل تقدیر است. البته تمامی عزیزان و مسئولان می‌دانند و آگاه هستند، اینگونه نیست که اگر امروز ویزا باز شود، فردا گروه بیاید! اصولا شرکت‌های توریستی که در آنسوی مرزها هستند، به چند ماه زمان برای برنامه‌ریزی نیاز دارند. امروز هم ویزا آزاد شود، ورود گردشگر، چند ماه طول خواهد کشید. دقیقا به همین علت است که باید باز شدن سایت بخش خصوصی به وزارت خارجه را در اولویت برنامه‌های خود قرار دهید. چرا که اگر ما به اکسپو برویم، اولین سوال از ما در آن رویداد جهانی، این خواهد بود که آیا ویزای ورود توریست داریم؟ اگر پاسخمان منفی باشد، رفتنمان به این رویداد جهانی، کاملا بی معنی خواهد بود. 

• محسن امامی:

جناب شالبافیان، کار سختی پیش رو دارید. از این منظر که شما به قوانین این حوزه مسلط هستید و تجربه زیادی در حوزه میراث فرهنگی، هنری، گردشگری دارید. برای همین توقعات از شما خیلی بالاتر است، مسئله دوم نیز کرونا است که در این مدت فشار زیادی بالاخص به حوزه گردشگری وارد کرده است. حوزه گردشگری با دو حوزه دیگر، میراث فرهنگی،هنری و صنایع‌دستی، مسئولیت مشترک دارند. باید در حوزه گردشگری به دو حوزه دیگر کمک کرده و همچنین از آنها نیز کمک بگیریم. معاونت گردشگری نماینده بخش خصوصی در وزارت است و این ارتباط با بخش خصوصی را حائز اهمیت می‌کند. خواسته‌های بخش خصوصی را معاونت این حوزه باید به گوش مقامات رسانده و در مسیر اجرایی شدنشان تلاش کند. کسانی که وارد دولت می‌شوند، بر مسند پستی موقت می‌نشینند، اما عزیزانی که در عرصه خصوصی فعالیت دارند، کسانی هستند که خاک میدان را می‌خورند و ثابت هستند. 

 یک سری کار ماندگار از ایشان انتظار داریم که فقط با نگاهی ملی حل می‌شود. مهم‌ترین آن کوچک سازی بخش دولتی است. یعنی همین بخش گردشگری موجود در وزارتخانه را تا حد ممکن کوچک کنند. هم به لحاظ فیزیکی و تعداد افراد و هم اموری که به ایشان محول شده است. این امور باید به بخش خصوصی محول شود. وزارتخانه وظیفه سیاست‌گذاری، حمایت و نظارت دارد. تقریبا تمام بخش‌های اجرایی می‌تواند به بخش خصوصی محول شده و در وزارتخانه نباشد. ضمن اینکه تمرکز‌زدایی مهم است و اینکه مسئولیت‌ها به مدیران استان‌ها واگذار شود. گردشگری استفاده از ظرفیت‌های دیگران است. دستگاه‌های دیگر وظایفشان را در حوزه‌های زیرساختی خوب انجام دهند، گردشگری موفق می‌شود. شهرداری‌ها می‌توانند خیلی کمک کنند. نکته دیگری که می‌خواهم بر آن تاکید کنم. مجددا راه اندازی کانون ملی هماهنگی گردشگری است. این کانون در زمان جناب مرعشی بسیار پررنگ و پراهمیت بود. مصوبات این کانون حکم مصوبات هیئت وزیران را داشت. 

• علی صدرنیا:

نکته اول اینکه برای ما آشکار است که گردشگری روی پای آخر خود ایستاده است. توجهات ویژه‌ای را می‌طلبد. ما با آن کارهایی که در کشورهای دیگر انجام می‌دهند، نمی‌توانیم گردشگری‌مان را احیا کنیم. می‌دانیم کووید ۱۹ تنها یکی از مشکلات ما بوده و مشکلات دیگری نیز داشته‌ایم که نمی‌خواهم به آنها ورود کنم. اصولاً سیاست جهانی بر گردشگری ما بسیار تأثیر‌گذار است و آنچه در همسایگی ما، در کشورهای هم‌جوار نیز رخ می‌دهد، در گردشگری ما همیشه تأثیر داشته و طبیعی است که هیچ‌کسی به اندازه بخش خصوصی و به‌ویژه جامعه تورگردانان در این زمینه تخصص ندارد. چراکه در طول سی سال گذشته مشکلات بسیاری دیده و تجربیات فراوانی را کسب کرده‌اند. در واقع، بهترین افراد هستند که می‌توانند در این شرایط گردشگری را از این وضعیت خارج کنند.

متولیان گردشگری، چه دولتی، چه نیمه‌دولتی و چه خصوصی، در اصطلاح DMO نام دارند و وظیفه‌شان یک چیز است؛ آن هم رفع مشکلات. تعامل بخش خصوصی داخلی و خارجی است که کارها را انجام می‌دهد و در صورت بروز مشکل، وزارت گردشگری و معاونت محترم وارد عمل شده و سیاست‌گذاری کرده و نقایص را رفع می‌کنند. به عبارتی دیگر، بخش خصوصی بیش از هر کسی به مشکلات، معضلات و نقاط قوت اشراف دارد. باید به بخش خصوصی و به‌ویژه تورگردانان توجه خاص شود و از نظراتشان در قالب مشاوره بهره گرفت. راهنمایان نیز به واسطه اینکه در خط مقدم هستند و تمامی نواقص و مشکلات را می‌بینند و حس می‌کنند، می‌توانند در زمینه ایده داشته باشند و یاری‌رسان شوند.

پوشه بازار ما تغییر کرده است. گردشگرانی که در تورها حداقل ۲۵۰۰ دلار هزینه می‌کردند، اکثراً افراد مسنی بوده‌اند که یا فوت شده‌اند یا بیمار هستند و این بر بازار ما می‌تواند تأثیرگذار باشد. پوشه‌های بازار باید دوباره تعریف شود و هدف‌گذاری بازار عوض شود. متأسفانه ایران را خارج از ایران نمی‌شناسند. باید آن‌قدر نام ایران و سایت‌هایش مطرح شود که وقتی کسی اسم ایران را شنید، متعاقب آن، اصفهان و شیراز و... به ذهنش بیاید. تبلیغ، اساسی‌ترین کاری است که باید دولت آن را انجام دهد.

موضوع مهم دیگر، جذب سرمایه‌گذار است. در حال حاضر، ضریب اشغال هتل‌های ما کمتر از ۱۰ درصد است، گاهی حتی ۵ و ۳ درصد! اما اگر گردشگری راه بیفتد، در شهرهای اصلی ما ضریب اشغال به حداکثر می‌رسد و ما جا نداریم. چراکه فصل گردشگری ما تنها در دو فصل بهار و پاییز خلاصه شده و هرکدام تنها به مدت یک ماه و نیم! این باید تغییر کند تا بتوانیم از ظرفیت‌هایمان استفاده کنیم. دوم اینکه، هتل‌های بیشتر و رستوران‌هایی در حد استانداردهای جهانی نیاز داریم تا بتوانیم ظرفیت‌های بیشتری را فعال کنیم و این نیازمند سرمایه‌گذار است.

ما حداکثر ۴۰۰ هزار گردشگر خارجی را می‌توانیم پوشش دهیم و نه بیشتر! اینکه ما در مورد ۲۰ میلیون گردشگر خارجی صحبت کردیم، یک مقدار رویایی بوده است. ما نمی‌توانیم بیش از ۴۰۰ هزار نفر در یک فصل تور وارد ایران کنیم. اینها مشکلاتی است که در حیطه زحمت معاونت گردشگری است. برنامه‌ریزی می‌خواهد، باید با کمک بخش خصوصی و تبلیغات صحیح، این فصل طولانی‌تر شود و هتل‌های بیشتری داشته باشیم. تبلیغات بیشتری انجام شود و افراد بیشتری بتوانند به ایران سفر کنند و از طرفی دیگر، برخی از تفکرات منفی هم در مورد ایران رفع شود.

• همایون ذرقانی:

من توسعه گردشگری را از دو منظر می‌بینم، یکی کاری که دولت باید متقبل شده و انجام دهد  و دیگری کاری که بخش خصوصی می‌تواند به انجام برساند. وظیفه نخست که بر عهده دولت اصلاح ساختار بدنه خودش است. به بیانی دیگر مسئولیتی اجتماعی برای دولت وجود دارد. بخش خصوصی نیز نباید صرفا به دنبال منافع اقتصادی باشد. بخش خصوصی نیز در شرایط کنونی مسئولیت اجتماعی بسیار سنگینی دارد. ما با تقاضای فشرده‌ای از سفر روبرو خواهیم بود. بالاخص به واسطه اپیدمی کرونا افراد زیادی عزیزانشان را از دست داده‌اند و در دوره افسردگی هستند. این قشر نیازمند سفرهای برنامه‌ریزی شده و هوشمند هستند، نه صرفا سفرهایی که جنبه‌های مادی داشته باشد. این موضوع هم وظیفه دولت را سنگین می‌کند و هم وظیفه بخش خصوصی را تا از این زاویه که مسئولیت اجتماعی خود را به درستی ببینند. می‌دانیم که چقدر نگاه بی‌مهرانه‌ای نسبت به رسانه بوده است و اکنون چقدر می‌تواند این رسانه مهم و حیاتی باشد. باید برند ایران را خوش‌نام کنیم و آنچه مردم نخبه و فرهیخته دنیا از ایران می‌دانند را عمومیت ببخشیم. باید تا می‌توانیم به معرفی ظرفیت‌های ایران در دنیا بپردازیم تا به واسطه این ظرفیت‌ها در دنیا در تیتر اول خبری قرار بگیریم. ضمن اینکه در کوتاه مدت نمی‌توان و نباید این انتظار را داشت که صنعت گردشگری، باری از دوش اقتصاد کشور بردارد. در واقع صنعت گردشگری محصول یک اقتصاد توسعه یافته است. یعنی باید بستر را فراهم کنیم، اقتصاد‌مان سروسامان بگیرد و مسائل مالی ما با دنیا حل شود. آن زمان است که می‌توان در اقتصادی توسعه‌یافته گردشگری نیز به جایگاه درست خود دست یابد.

• ساسان قاسمی:

مایلم دو مبحث در حوزه گردشگری که کمتر به در نشست‌ها اشاره شده است را مطرح کنم، دانش گردشگری که متاسفانه در زمینه مدیریت، سیاست‌گذاری، قانون‌گذاری اجرایی و کاربردی، جایگاهی ندارد. متاسفانه این عدم دانش بالاخص دانش کاربردی در تمامی سطوح و جایگاه‌ها مشاهده می‌شود. ما مطلقا در آموزشگاه‌ها و مراکز به صورت داینامیک شرح درس مناسب ندارند. صرفا از چند کتاب سالها است به عنوان رفرنس استفاده می‌کنیم. این امر جز قرار دادن ما در انزوا و محجوریت در رابطه با دانش گردشگری هیچ بازخوردی ندارد. همچنین اساتید این حوزه نیز روشن نیست به پشتوانه چه دانشی کرسی استادی این حوزه را در دست دارند. نمی‌دانیم در استان‌ها در این رابطه چه می‌گذرد. نکته بعدی برنامه‌ریزی است. از موارد عمده‌ای که لازم است در مورد آن کار کنیم. بحث بعدی برنامه جامع گردشگری، شورای عالی میراث فرهنگی،هنری و گردشگری و صنایع دستی است، که قبلا سالی یک‌بار برگزار می‌شد و با توجه به اینکه جایگاه مصوبات این شورا همتا و هم عرض شورای وزیران است بنابراین به نظر می‌رسد هماهنگ‌سازی میان برخی از وزارتخانه‌ها می‌تواند از طریق مصوبات این شورا اتفاق بیافتد. ما تبیین دیپلماسی بین‌المللی گردشگری را نداریم. این نیز جایگاهش خالی است! باید حرفی در جایگاه دیپلماسی داشته باشیم. باید در زمینه تاسسیسات گردشگری و سرمایه‌گذاری که هم بسیار مهم هستند، همچنین به یکدیگر وابسته‌اندجدی‌تر عمل کنیم. 

• علی‌اکبر عبدالملکی:

ابتدای امر می خواهم عرض کنم نباید توقع زیادی از جناب شالبافیان داشته باشیم. باید منطقی به اوضاع نگاه کنیم. چرا که بستر این صنعت در حال حاضر امن و به‌سامان نیست. خارج از بحث نیست اشاره کنم اوضاع این صنعت چنان نیازمند بازنگری است که حتی ساختمان اداری معاونت ساختمانی اجاره‌ای است! شما اینرا در نظر بگیرید ساختمان مدیر کل گردشگری استان تهران، در حد و شان یک مدیر کل و در شان یک صنعت گردشگری نیست. باید زیر ساخت ها اصلاح شود. به گردشگری باید نگاهی ویژه داشت. ایرانی با این عظمت و پتانسیل در سطح جهان آیا ساختمان اجاره ای برای فعالیت معاونت گردشگری در شان نیروهای انسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، است؟ تنها سخنم خطاب به دکتر شالبافیان این است، خودش را  از مسائل حاشیه‌ای و سیاسی کار دور نگه دارد. از توان و دانش متخصصین این حوزه بهره‌مند شود. اتاق بازرگانی در کنار جناب شالبافیان است و به ایشان لبیک می گوید. هرآنچه که بخواهند، اتاق بازرگانی به عنوان مشاور سه قوه که با ده کمیته تخصصی از جمله گردشگری الکترونیک، سلامت، کودک، خلاق و ماجراجویانه و... در ارتباط است، از ایشان حمایت می‌کند. 

• امیرمزینی‌فر:

بنده می‌خواهم از منظر تخصص خود در حوزه گردشگری دریایی و ساحلی صحبت کنم. این حوزه با آنکه به جرات می‌توانم بگویم در شرایط کنونی (اپیدمی کرونا) می تواند موتور محرکی برای صنعت گردشگری و جان بخشی دوباره‌ای برای این صنعت باشد، سال‌ها است مهجور مانده و توجهی به آن نمی‌شود. خواهشمندم نگاه ویژه‌ای به این حوزه گردشگری داشته باشید. آنچه سال‌ها است باعث اشکال در پیشرفت این حوزه می‌شود، موازی کاری و تعارض قوانین گردشگری دریایی و ساحلی و همچنین عدم تعریف جامع در این حوزه است. به دلیل تعدد دستگاه‌های ناظر بر این حوزه که حدود 37 ارگان دولتی‌اند متاسفانه راه به جایی نخواهیم برد. همچنین عدم وجود پنجره ای واحد در صنعت گردشگری است. 

• محمدرضا تقوی‌فرد:

خیلی سریع و تیتر وار چند نکته را عرض می‌کنم. طی چند سال گذشته بخش گردشگری ما به شدت دچار مشکل و بیماری شده و بخشی از آن بیماری کرونا است که جهان را درگیر کرده، بخش دیگر سوء مدیریتی است که در طی سال‌های گذشته، در بخش گردشگری بوجود آمده است. طوری که دفاتر مسافرتی هتل‌ها واقعا از حقوق اولیه‌ای که برای آنها در طول چندین سال منظور شده بود، محروم شدند. گرفتاری با سازمان امور مالیاتی پیدا کردند، بخشودگی‌هایی که قانون برایشان لحاظ کرده بود را سازمان امور مالیاتی به چالش کشید و در خیلی از موارد نپذیرفت و بسیار آسیب دیدند. 

• پیروزان محبوب:

نکته ای که مایلم با شما عزیزان در میان بگذارم همچنان بحث خواهر خواندگی‌های شهرهای فرهنگی تاریخی ایران با شهرهای مختلف جهان، به طور اخص با شهرهای کشور آلمان است. آلمان یکی از علاقه مند‌ترین کشورها به این آب خاک و یکی از تاثیر گذارترین کشورها در معماری، جاده سازی و صنعت فولاد ما است. همچنین یکی از بزرگ‌ترین وارد کنندگان صنایع‌دستی و مشتری بزرگ فرش دستبافت ما نیز به شمار می‌رود. ادیبان و دانشمندان و فیلسوفان آلمانی از نیچه گرفته  تا گوته همگی نوعی شیفتگی خاص نسبت به ادبیات و شعر و فرهنگ ایرانی داشته‌اند. اکنون میان شهر اصفهان و فرایبورگ آلمان از سال 2000 یک خواهر‌خواندگی است که قریب به 22 سال از این جریان می‌گذرد  و همچنین میان شهر شیراز و وایمار نیز خواهر‌خواندگی دیگری است که بنای اصلی یا ستون اصلی این قرابت مهر گوته ‌شاعر و فیلسوف آلمانی به حافظ شاعر گرانقدر ایرانی است. و... هدف از بیان این مباحث این است که آلمانی ها تا کنون 70 درصدشان دو دوز واکسن‌شان را دریافت کرده‌اند و از بهترین قشرهایی هستند که ما می‌توانیم جذبشان کنیم. برای همین خواهشمندم مسئولان به این موضوع ویژه توجه داشته باشند که ما می‌توانیم با ظرفیت‌هایی که این خواهر‌خواندگی ها ایجاد می‌کنند هدفمند، سالانه گردشگر از این شهرها به ایران دعوت کنیم. همچنین به دوستان دیپلماسی برای مسائلی کلان‌تر نیز کمک کنیم. 

• علیرضا قلی نژاد:

نکته مهم مواردی که باید در کنار تمامی مواردی که دوستان به آنها اشاره کردند در نظر گرفت، این است که برای اجرای برنامه ها در کوتاه‌مدت نیازمند یک سیاست‌گذاری و در میان‌مدت و بلند‌مدت، سیاست‌گذاری اجرایی دیگری هستیم. برای پاسخ‌گیری و نتیجه‌بخشی این‌کار نیازمند، پژوهشش هستیم. امیدوارم در این دوره جدید ارتباط میان معاونت‌های وزارتخانه و پژوهشگاه میراث قوی‌تر و بیشتر باشد. نکته بعدی توجه به استارت‌آپ‌ها و جوانان خلاق و نوآور کشور است. نیرو سازی زمان می‌برد و اگر امروز استارت پرورش نیروی کارآمد زده شود، ما می‌توانیم در سالهای آتی از ایشان بهره‌مند شویم. مبحث بعدی با توجه به بحران خیز بودن کشور در حوزه گردشگری ایجاد برنامه ریزی دقیق است. تا با کمترین آسیب از بحران‌های جاری و آتی گذر کنیم.