تخریب خانه تاریخی امین لشگر توسط شهرداری

ساعت هفت بامداد روز سه‌شنبه، دومین روز دی‌ماه سال جاری، شهرداری پایتخت با استفاده از ماشین‌آلات سنگین، بنای تاریخی خانه امین‌لشگر را که در فهرست ملی به ثبت رسیده بود، کاملاً ویران کرد. علی طلوعی، مدیرکل اداره میراث فرهنگی استان تهران، در گفت‌وگویی اعلام کرد که شهرداری ناحیه ۱۲ بدون هماهنگی و به شکلی غیرمجاز این اقدام را انجام داده و از طرح شکایت این اداره در مراجع قضایی علیه شهرداری و پیگرد قانونی مسئولان و دست‌اندرکاران خبر داد.

وی تأکید کرد که این کار کاملاً خارج از چارچوب قانون است و این عمارت باید دقیقاً مطابق با اسناد و عکس‌های باقی‌مانده، به شکل سابق خود بازسازی گردد.

این تخریب در حالی رخ داد که هفته گذشته، مهدی کلانتری، کنشگر حوزه میراث فرهنگی و مسئول گروه کاری میراث در یک مجموعه مردمی، با انتشار فیلمی از وضعیت این بنا، از قصد قبلی شهرداری برای نابودی آن سخن گفته بود. او گفته بود این خانه تاریخی که سال‌ها در مالکیت شهرداری بوده، با بی‌توجهی و تخریب عمدی روبرو شده و شهرداری هیچ اقدامی برای نوسازی آن انجام نداده است.

تنها یک هفته پس از این هشدار، شهرداری ناحیه ۱۲ که متولی مدیریت بافت کهن شهر است، با یک دستگاه لودر به جان این اثر ملی افتاد و آن را از نقشه تاریخی پایتخت محو کرد.

محله اودلاجان در زمان قاجار، محل سکونت اشراف و ثروتمندان بود و بسیاری از شخصیت‌های مهم و با نفوذ آن دوره، عمارت‌های مجلل و بزرگی در آن ساختند. امین‌لشگر، وزیر اداره گمرک و رئیس املاک خاص سلطنتی در دوره ناصرالدین شاه، که از چهره‌های بسیار تأثیرگذار لشکری و دولتی به شمار می‌رفت، کاخ با عظمت خود را در سمت شرقی میدان توپخانه قدیم ساخت.

او فردی مورد اعتماد دربار ناصری بود و در برخی سفرهای شاه به کشورهای اروپایی، همراه وی بود. اما در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه، به اتهام سوء استفاده از قدرت و موقعیتش از مقام عزل شد و سال‌های پایانی عمر را در انزوا در همین عمارت گذراند. امین‌لشگر پس از ورشکستگی و برکناری از مناصب مهمی که داشت، این خانه را در ازای پرداخت بدهی‌هایش به شاه واگذار کرد.

این بنا به دلیل قرارگیری در محدوده میان خیابان‌های فردوسی و لاله‌زار در تهران قدیم، در زمان پهلوی دوم میزبان دیدارهای مهمانان خارجی و جلسات سیاسی نیز بود. این اثر در تاریخ دوازدهم تیرماه سال ۱۳۸۴ با شماره ثبت ۱۲۰۵۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته بود.