اینفلوئنسرهای سفر: چگونه مقصدهای گردشگری ایران را متحول می‌کنند؟

بررسی نقش اینفلوئنسرهای سفر در تغییر مقصدهای گردشگری

عرفان فکری، مدرس و اینفلوئنسر گردشگری، در گفت‌وگو با مجله سفرنویسان به بررسی نقش اینفلوئنسرهای سفر در تغییر مقصدهای گردشگری پرداخت و اظهار داشت: بحث اینفلوئنسرها، بازاریابی و مارکتینگ از طریق ایشان، سال‌های زیادی است که دارد اتفاق می‌افتد. نزدیک 7 سال پیش آقای هومر برقانی، من و چند تن از اینفلوئنسرهای دیگر را در قالب فن‌تور به تایلند دعوت کردند. آنجا بود که به اصطلاح تأثیر اینفلوئنسرها در شناساندن مقاصد گردشگری را عملاً لمس کردم و تجربه بسیار جذابی بود. به کشورهای مختلفی از جمله برزیل و نپال نیز دعوت شدم.

شکاف میان بخش خصوصی و دولتی و تغییر الگوی رفتاری مخاطب

فکری به مسئله بزرگی که میان بخش خصوصی و دولتی وجود دارد اشاره کرد و گفت: به زعم من یک شکاف خیلی عمیقی میان آنچه در صنعت گردشگری دنیا اتفاق می‌افتد و آنچه ما احساس می‌کنیم رقم می‌زنیم، وجود دارد. بخش خصوصی از بخش دولتی چه در بخش تبلیغات، بازاریابی، تولید محتوا و... جلوتر است. بخشی از دوستان هستند که چرخ را از ابتدا می‌سازند. از تجارب افراد متخصص کمک نمی‌گیرند یا به علت شکاف عمیقی که وجود دارد، این افراد را نمی‌شناسند، انرژی و زمان را با آزمون و خطا سپری می‌کنند.

راجع به قبل کرونا نکته جالبی بگویم و آن اینکه در دوران کرونا، ما متوجه این جریان شدیم که مردم به علت قرنطینه به خدمات آنلاین روی آورده‌اند. هر کدام از ما به نوعی جزو تولیدکنندگان بودیم یا مصرف‌کننده و یا هر دو. من دوره‌های آموزشی مختلفی از جمله طراحی و درآمدزایی از سفر برگزار می‌کردم. اتفاق جالبی که افتاد این بود که دوره‌های آنلاین و آفلاین من فروشش نسبت به دوران قبل از کرونا سه برابر شد؛ یعنی 300 درصد رشد در فروش خدمات برخط و غیر برخط در این برهه زمانی داشتم.

تجربه جدید بنده نیز در سفر 135 روزه‌ام به سریلانکا رقم خورد. اتفاقی که آنجا افتاد این بود که من، دو سفر گروهی در عید برگزار کردم. در نیمه دوم تعطیلات نوروز، یعنی در سفر دوم؛ تمام افرادی که در تور من حضور داشتند، بدون استثنا، از شبکه مجازی بودند. بدون آنکه مرا قبلاً از نزدیک دیده باشند. هرکدام‌شان چیزی حدود 50 الی 60 میلیون تومان پول پرداخت کرده بودند و اعتماد کرده بودند تا از این خدمات استفاده کنند. من سریلانکا بودم این عزیزان حتی مرا قبل از آن در ایران ندیده بودند. تجربیاتی از این دست، هر روز به من ثابت می‌کند که الگوی رفتاری افراد عوض شده و اعتمادشان به شبکه‌های مجازی چقدر بیشتر شده است. قطعاً من نیز تحت تأثیر قرار گرفتم که این حجم از پول را به من پرداخت کردند. این امر گویای این حقیقت است که مردم یاد گرفته‌اند تا حدودی اینفلوئنسرها را ارزیابی کنند. از پست‌ها، حرف زدن و اتفاقاتی که در پیج یک اینفلوئنسر رقم می‌خورد، او را ارزیابی می‌کنند. این اتفاق خوبی است.

نقش اینفلوئنسرها در شناساندن مقاصد داخلی

فکری در ادامه به نقد بخش دولتی پرداخت و گفت: در کنار این اما نقدم به بخش دولتی است. بخش دولتی خیلی خیلی در ایران عقب است و جای خالی خیلی از اساتید که در این حوزه در عرصه بین‌المللی کار می‌کنند، در بخش دولتی احساس می‌شود. اگر از این عزیزان استفاده شود، می‌تواند به گردشگری کل کشور کمک شایانی کند. همچنان که اعتمادسازی و ارزیابی مردمی از اینفلوئنسرها نیز در روند رشد و تغییر مسیر در زمینه تبلیغات بسیار مؤثر خواهد بود.

فن‌تور یا به بیان دیگر تور آشناسازی برای مقاصد مختلف در کل دنیا رایج بود (پیش از آنکه در ایران آغاز شود). من در چند نمونه خارجی آن شرکت کردم. یکی از این نمونه‌های خوب که می‌توانیم از تجربیات‌شان استفاده کنیم و همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره کردم، دوباره چرخ را از اول نسازیم، در مورد همسایه خوبمان ترکیه است. ترکیه چند اینفلوئنسر خوب و شایسته از کشور ما را دعوت کرد به یک فن‌تور در استان‌های جنوب غربی‌اش که کمتر شناخته شده‌اند. این اتفاق کم‌کم در ایران نیز شکل گرفت و جالب این است که ابتدا بخش خصوصی این کار را آغاز کرد. البته بخش دولتی نیز خلاصه متوجه شدند این نوع تبلیغ چقدر می‌تواند کارآمد و مؤثر باشد و فن‌تورهایی برای نقاط مختلف کشور برگزار شد. من شخصاً قبل از کرونا، در قالب 11 فن‌تور به 11 استان رفتم. البته به همراه 15 الی 20 اینفلوئنسر دیگر، به استان‌های مختلف سفر کردیم. این فن‌تورها برای معرفی جاذبه‌های گردشگری و شناساندنشان ترتیب داده شده بود.

یکی از بزرگ‌ترین معضلاتی که در ایران وجود دارد، این است که خیلی‌ها نمی‌دانند اصلاً ایران چه جاهایی برای دیدن دارد. منظورم گردشگران خارجی نیست، حتی خود ایرانی‌ها نمی‌دانند زیبایی‌های استان لرستان، یا زیبایی‌های استان کهگیلویه و بویراحمد چیست؟ خیلی‌ها به کهگیلویه و بویراحمد نرفته‌اند. یکی از تأثیراتی که اینفلوئنسرها می‌توانند در تغییر مقصد گردشگری داشته باشند، توصیف و نشان دادن زیبایی‌ها و تفاوت‌هایی است که هر منطقه با منطقه دیگر دارد. ما سفر می‌کنیم برای دیدن تفاوت‌ها، تفاوت‌ها است که ما را ترغیب به سفر می‌کند. یک اینفلوئنسر اگر حرفه‌ای باشد، می‌تواند به گونه‌ای سفرش را به اشتراک بگذارد که مخاطب حس کند با او در سفر همراه است.