ایران و تاجیکستان؛ دوستی از جنس تاریخ

  سعید مجردی؛ مدیر عامل هلدینگ بین‌المللی توسعه تمدن شهر کادوس   آقای مجردی شرکت بین‌المللی توسعه تمدن شهر کادوس براساس چه ضرورت‌هایی تشکیل شده است؟ شرکت بین الملی توسعه گردشگری تمدن شهر کادوس هلدینگی است که خدمات مشاوره‌ای به لحاظ توسعه سرمایه‌گذاری در ابعاد مختلف صنعت گردشگری ارایه می‌دهد. مدیریت این شرکت با کادری حرفه‌ای، پنجره‌ای واحد برای متقاضیان سرمایه‌گذاری در زمینه‌های گوناگون صنعت گردشگری است. شعار ما این است که «تمامی فرآیندهای سرمایه‌گذاری را به ما بسپارید» در پس چنین شعاری فلسفه‌ای نهفته است که سرمایه‌گذاران با خیالی آسوده مشاوری معتمد را برای انجام طرح‌های توسعه‌ای خود انتخاب می‌کنند و ضمن آن تمام فرآیندهای سرمایه‌گذاری از جمله مطالعات توجیه‌پذیری بازگشت سرمایه از فاز صفر تا مطالعات فنی پروژه، استعلام از نهادهای مختلف را به کارشناسان مجرب شرکت توسعه گردشگری تمدن شهر کادوس می‌سپارند. شركت بین المللی توسعه گردشگری تمدن شهر كادوس، با افتخار مجری برگزاری ده ها رویداد داخلی و بین‌المللی نیز بوده و با برگزاری دوره های گردشگری، کارگاه‌های آموزشی برای توانمندسازی جوامع بومی و تولید محتوای تخصصی در عرصه‌های گوناگون گردشگری ارزش‌آفرین بوده است. به تازگی مطلع شدیم که قصد دارید شعبه جدید شرکت کادوس را در شهر دوشنبه در کشور تاجیکستان افتتاح نمایید لطفا در مورد این برنامه توضیحاتی ارایه بفرمایید؟ ابتدا لازم می‌دانم درباره اهمیت روابط تجاری و فرهنگی با کشور تاجیکستان صحبت کنم. تاجیکستان به لحاظ قرابت‌های فرهنگی و تاریخی با ایران به ویژه زبان مشترک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ایجاد روابط تاریخی دو کشور به حدود سال ۱۳۷۰ هجری خورشیدی، یعنی زمان فروپاشی جماهیر متحد شوروی برمی‌گردد. با استقلال و تشکیل کشور تاجیکستان، مردمان ایران و تاجیکستان دوباره پیوند مشترک خود را برقرار کردند. گویی مثل دو رودی بودند که پس از برداشتن سد دوباره به هم پیوستند. تا حدود ۳۰۰ سال پیش مناطق تاجیکستان و ایران به همراه سرزمین‌هایی دیگر کشور واحدی را تشکیل می‌دادند. در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۱ نیز با سفر آقای سید ابراهیم رئیسی رییس جمهوری اسلامی ایران به تاجیکستان برای شرکت در نشست سران پیمان شانگهای پس از استقبال رسمی رئیس‌جمهور تاجیکستان در حاشیه نشست هر دو به مناسبات فرهنگی اشاره کردند. برای دو کشور ایران و تاجیکستان حالا توسعه مراودات تجاری و گردشگری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و مسیر برای مشارکت هرچه بیشتر فعالان بخش خصوصی در دو کشور بسیار هموار شده است. به همین منظور شرکت بین‌المللی توسعه تمدن شهر کادوس که فعالیت‌های ارزشمندی را در کارنامه خود در صنعت گردشگری ایران دارد و رویدادهای فرهنگی و ورزشی متعددی را در شهرهای ایران به اجرا رسانده است، این بار در نظر دارد تا پیشگام توسعه فعالیت‌های گردشگری بین دو کشور ایران و تاجیکستان باشد. لازم به توضیح است که شرکت کادوس در گردشگری رویدادمحور صاحب تجربیات ارزنده‌ای است. سال گذشته مجری جشن ملی تاجیکستان بودیم و کنسرت باشکوهی را در شهر دوشنبه برگزار کردیم که مورد تقدیر و ستایش مقامات فرهنگی کشور تاجیکستان قرار گرفت. چه توصیه‌ای برای تقویت روابط فرهنگی و تجاری بین ایران و تاجیکستان دارید؟ جمهوری اسلامی ایران و جمهوری تاجیکستان از اشتراکات فراوان تاریخی، دینی، تمدنی، فرهنگی و زبانی برخوردارند. تاجیکان ایران را برادر بزرگ خود می‌دانند. برخی از شعرا و عارفان تاجیک می گویند ایران برای آنها بوی مادر هم می دهد، مادری که در سال‌های سخت تاجیکستان فرزندش را تنها نگذاشت. حضور پررنگ ایران در بازسازی تاجیکستان از جمله در صحنه‌های اقتصادی این کشور هم بر روابط تنگاتنگ دو کشور افزوده است. باید در نظر داشت که تاجیکستان تنها کشور کاملا فارسی زبان در کشورهای آسیای میانه است و اهمیت توسعه مروادات و سرمایه‌گذاری برای کاآفرینان ایرانی و تاجیکی از اهمیت راهبردی برخوردار است. ایران در مسیر ترانزیت کالا و اتصال شرق به غرب قرار گرفته است و در زمینه‌هایی چون حمل و نقل، لجستیک و تجارت بین‌الملل نیز می‌تواند شریک مطمئنی برای تاجیکستان باشد. در زمینه گردشگری چه فرصت‌هایی را پیش بینی می‌کنید و شرکت کادوس چه نقشی می‌تواند داشته باشد؟ شرکت توسعه تمدن شهر کادوس به سبب ارتباط فراگیر با ذینفعان صنعت گردشگری امکان ایجاد ارتباط و تسهیلات با همتایان خود در تاجیکستان را دارد. گردشگری فرهنگی یکی از حوزه‌های مشترکی است که هم در ایران و هم در شهرهای مختلف تاجیکستان آثار تاریخی به جای مانده فراوان وجود دارد. از سوی دیگر در مقوله گردشگری سلامت بسیاری از تاجیک‌ها به خاطر کیفیت و خدمات سطح بالای سلامت در ایران علاقه دارند به کشور ما بیایند. حتی کشورهای عضو اکو (سازمان همکاری‌های اقتصادی) در تلاش است تا گردشگران منطقه ای بتوانند ارزان و حتی با اتوبوس و خودروی شخصی به کشورهای یکدیگر سفر کنند.به تازگی دکتر ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران تفاهم نامه‌ای را به منظور تسهیل در مروادت گردشگری با کشور تاجیکستان امضا نموده است. لازم به توضیح است یکی از مزیت‌های مهم کشور تاجیکستان که می‌تواند برای سفر ایرانیان جذاب باشد علاوه بر جاذبه‌های فرهنگی آن کوهستانی بودن این کشور است که با حدود ۱۴۳ هزار کیلومتر مربع مساحت، در دل خود صدها رودخانه و دریاچه را جای داده است که این منابع ارزشمند آبی به مثابه ‹طلای روان› برای علاقه‌مندان به طبیعت و ماجراجویی جذابیت‌های فراوان دارد. برای مثال بزرگترین دریاچه آب شیرین عمیق جهان موسوم به ‹آب بند سریز› در تاجیکستان واقع شده که با ۵۶ کیلومتر مربع مساحت و با ژرفای حدود ۵۰۰ متر خود به تنهایی قادر به تامین آب شرب و انرژی برق آسیای میانه و خاورمیانه است. بنابراین شرکت توسعه تمدن شهر کادوس در نظر دارد تا ضمن تایکد بر مشابهت‌های فرهنگی زمینه حضور شرکت‌های ایرانی در تاجیکستان و متقابلا شرکت‌های تاجیکی در ایران را به لحاظ توسعه سرمایه‌گذاری در زمینه‌هایی چون دهکده‌های سلامت، گردشگری و رویدادهای مشترک را تسهیل نماید. چند نمونه از مشابهت‌های فرهنگی بین ایران و تاجیکستان را اشاره کنید؟ ایرانی‌ها و تاجیک‌ها هر دو به یک زبان مشترک یعنی فارسی سخن می‌گویند. به نظر من اصلی‌ترین پیوندی که بین ایران و تاجیکستان وجود دارد، همین آگاهی خوب تاجیک‌ها از شاعران و نویسندگان ایرانی است. تاجیک‌ها از زبان‌های شرقی ایران نظیر باختری، خوارزمی، سکایی سخن می‌گویند. این در حالی است که پس از حمله اعراب به ایران، زبان فارسی حدود سیصد سال به عنوان زبان رایج محسوب نمی‌شد. در دوره سامانیان بود که زبان فارسی، دوباره به دوران رونق خود بازگشت. در دوران زندگی رودکی، پدر شعر فارسی، محیط ماوراء النهر دوباره تحول شگرفی به خود دید و در دوران سامانیان، دوباره زبان فارسی و فرهنگ ایرانی توسعه پیدا کرد. موضوع بعدی موسیقی مشترک است. مردم تاجیکستان علاقه زیادی به موسیقی و ترانه‌های ایرانی نشان داده‌اند. آن‌ها همواره آثار استاد محمدرضا شجریان را ستوده‌اند. در برخی از گوشه‌های موسیقی ایرانی نام‌هایی نظیر نی‌ریز، زابل، شوشتر، طوسی، آذربایجانی، بیات شیراز و خوارزمشاهی در دستگاه ماهور، ماوراءالنهر در دستگاه راست، پنجگاه، شاختایی در دستگاه سه گاه و به قولی در دستگاه نوا یا موالیان در دستگاه همایون دیده می‌شود که باید از خود بپرسید دلیل نام‌گذاری این اسم‌ها چیست؟ که وجه تسمیه این دستگاه‌های موسیقی به دلیل منطقه جغرافیایی آن نوا‌هاست که نشان دهنده احساسات لطیف نوازنده آن نواحی است. جشن مشترک نیز از دیگر مشترکان ایران و تاجیکستان است. مردمان این دو سرزمین به سبب زبان و دین مشترک، اعیاد مشترکی نیز دارند که عید نوروز اصلی‌ترین آن‌هاست. مردمان در هر دو کشور همراه با شکوفه زدن درخت‌ها که فردوسی در شاهنامه، این جشن را به جمشید پادشاه پیشدادی نسبت می‌دهد، رخت شادی به تن می‌کنند و نوروز را جشن می‌گیرند.